Και τώρα τι γίνεται;

Στις 20 Σεπτεμβρίου, οι Καναδοί αποφάσισαν με την ψήφο τους ποιος θα αναλάβει να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση. Ο Justin Trudeau, ως γνωστόν, προκήρυξε τον Αύγουστο πρόωρες εκλογές προκειμένου να αποπειραθεί να ανακτήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που έχασε δύο χρόνια πριν. Το αποτέλεσμα όμως τον διέψευσε. Οι ψηφοφόροι για άλλη μία φορά δεν του έδωσαν την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης πλειοψηφίας. Το στοίχημα χάθηκε… Η φυσιολογική φθορά της εξουσίας έγινε πλέον αισθητή και η «Τρουντομανία» του 2015 μοιάζει πολύ μακρινή… Επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας από τον Οκτώβριο του 2019, ο Καναδός πρωθυπουργός εξαρτάται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για την προώθηση των προγραμματισμένων μεταρρυθμίσεών του. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν υπάρχει πλήρης εικόνα για τον ακριβή αριθμό των εδρών που έλαβε το κάθε κόμμα. Οι Φιλελεύθεροι κέρδισαν156 έδρες, μία λιγότερη σε σύγκριση με το 2019. Αφού καταμετρηθεί η επιστολική ψήφος δεν αποκλείεται να διαφοροποιηθεί το τελικό αποτέλεσμα. Οι Συντηρητικοί, αν και έλαβαν τους περισσότερους ψήφους λόγω του πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος δεν κέρδισαν την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων με αποτέλεσμα να παραμείνουν ως αξιωματική αντιπολίτευση. Στα υπόλοιπα κόμματα δεν υπήρξε κάποια ανατροπή σε σχέση με το αποτέλεσμα, με εξαίρεση τους Νεοδημοκράτες που κέρδισαν τρείς έδρες. Οι φετινές εκλογές - κάθε άλλο από ομαλές - σημαδεύτηκαν από έντονες απεργίες, κυρίως για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της πολυπληθούς πορείας στο Μόντρεαλ, μετά από ένα καλοκαίρι με πρωτοφανές κύμα καύσωνα με αρκετά θύματα. Οι Καναδοί είδαν τις τιμές των βασικών ειδών, όπως τα τρόφιμα, τα ρούχα και τις μεταφορές να αυξάνονται εξαιτίας του πληθωρισμού που άγγιξε το 3,7%, το μεγαλύτερο της δεκαετίας. Παράλληλα, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σταθερά στις μεγαλουπόλεις τα τελευταία χρόνια, κατά μέσο όρο 40%. Η οικονομία, εξ’ άλλου, βρισκόταν στο «κόκκινο», πριν ακόμη χτυπήσει η πανδημία. Ο Trudeau, παρότι έχει δεχτεί κριτική για τις υπερβολικές δαπάνες, υποστηρίζει ότι ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ της χώρας - ένας τρόπος για να δείξει την ικανότητα μιας χώρας να επωμιστεί το δημόσιο χρέος της - παραμένει σε καλή κατάσταση. Στην προεκλογική του εκστρατεία είχε υποσχεθεί δαπάνες 78 δις δολαρίων, ενώ οι Συντηρητικοί υποσχέθηκαν ότι θα επιστρέψουν σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς μέσα σε μία δεκαετία χωρίς περικοπές στα προγράμματα και τις υπηρεσίες, υπόσχεση που πολλοί οικονομικοί αναλυτές αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό. Οικονομολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας την κυβέρνηση ότι οι πλουσιοπάροχες επιδοτήσεις σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας, θα ανεβάσουν το έλλειμμα της χώρας στο $ 1,2 τρις. Σοβαρές προκλήσεις τις οποίες η νέα εύθραυστη κυβέρνηση Trudeau καλείται να αντιμετωπίσει. Το ερώτημα ωστόσο παραμένει. Με τα υπάρχοντα συσσωρευμένα προβλήματα θα μπορέσει να σταθεί η κυβέρνηση μειοψηφίας ή οι Καναδοί θα κληθούν εκ νέου σύντομα στις κάλπες; Μένει να δούμε…

Ψήφος, το ισχυρότερο "όπλο" του πολίτη

Θα υπάρξει άραγε ενδιαφέρον στις επικείμενες ομοσπονδιακές εκλογές ή το εκλογικό σώμα για άλλη μία φορά θα αντιμετωπίσει με αδιαφορία το γεγονός; Υπενθυμίζω ότι η αποχή των ψηφοφόρων στις εκλογές του 2019 άγγιξε περίπου το 33%... Για ποιους λόγους όμως συμβαίνει αυτό και ποιος ευθύνεται για την ολοένα και μεγαλύτερη αποχή από τις κάλπες; Εύλογες ερωτήσεις με εύκολες και ίσως οδυνηρές απαντήσεις για μία υποχρέωση, ένα προνόμιο που επιμένουμε να αγνοούμε. Οι εκλογές είναι ένας θεσμός που δίνει στους πολίτες το δημοκρατικό δικαίωμα να επιλέγουν τους βουλευτές και το κόμμα που τους εκφράζει. Οι πολίτες έχουν ένα ισχυρό όπλο: Την ψήφο τους. Ας την χρησιμοποιήσουν. Η αδράνεια σημαίνει ανοχή και ανοχή σημαίνει αποδοχή και μαζί συνενοχή. Η αδιαφορία, σε τελευταία ανάλυση, θεωρείται επικίνδυνη αφού τελικά την πληρώνουν όλοι... Παρ’ όλο που οι φετινές εκλογές περιέχουν συστατικά που υποκινούν το ενδιαφέρον των πολιτών (σκάνδαλα, σπατάλες δημοσίου χρήματος, αλληλοκατηγορίες), πολύ φοβάμαι πως θ’ ακουστούν και πάλι οι κλασικές δικαιολογίες των απεχόντων: «Μας κούρασαν, απέχω, δεν πρόκειται να ξαναψηφίσω, δεν πρόκειται να παίξω το παιχνίδι τους...» «Τους πολίτες τους θυμούνται μόνο στις εκλογές, ενώ θα έπρεπε οι πολίτες να ερωτώνται και να αποφασίζουν σε θέματα που τους αφορούν...» «Όλο αυτό το γεγονός με αφήνει παντελώς αδιάφορο. Δεν θυμάμαι να έχει αλλάξει κάτι έως σήμερα. Λένε τα ίδια και τα ίδια, τάζουν στον κόσμο λαγούς με πετραχήλια και στο τέλος ανακαλούν τις υποσχέσεις τους… αρνούμαι να ψηφίσω..» Ακούγοντας τις απόψεις που εκφράζονται, συνειδητοποιεί κανείς ότι σχεδόν όλοι έχουν κάποιο δίκιο σ’ ένα βαθμό. Αυτό όμως που τελικά συμβαίνει είναι πως η αδιαφορία και το γενικόλογο «όλοι ίδιοι είναι», βγάζει μονίμως φταίχτες για όλα τα στραβά και ανάποδα που συμβαίνουν στη ζωή μας. Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι από όσους ψηφίζουν, οι περισσότεροι το κάνουν με γρήγορα και πρόχειρα κριτήρια, όπως π.χ. οικειότητα, κομματική επιταγή ή κατόπιν οικογενειακού συμβουλίου… Ποιος αλήθεια προσέχει προγράμματα και εξαγγελίες; Ποιος ελέγχει την αξιοπιστία των προσώπων; Δυστυχώς, ελάχιστοι. Για να αξιολογήσουμε, να κρίνουμε κάποιους υποψήφιους και να πάρουμε την τελική μας απόφαση θα πρέπει να αναρωτηθούμε: Είναι ανιδιοτελείς, έντιμοι, ηθικοί, ικανοί και πετυχημένοι στην όποια δραστηριότητά τους; Έχουν επιλύσει όλα τους τα επαγγελματικά προβλήματα ή βασίζονται μόνο στην πολιτική για την επιβίωσή τους; Είναι καινοτόμοι και διαθέτουν το απαραίτητο πάθος και τον ενθουσιασμό, ώστε να κάνουν πράξη αυτά που υπόσχονται; Αν είναι ήδη βουλευτές, ποιες ήταν οι προτάσεις τους στο Κοινοβούλιο, πώς ψήφισαν σε νομοσχέδια που αφορούν την οικονομία, την απασχόληση, την υγεία, την παιδεία, τα συνταξιοδοτικά και γενικότερα τη ζωή των πολιτών; Ας μη ξεχνάμε πως οι ομοσπονδιακές εκλογές είναι πολύ σημαντικές, αφού το αποτέλεσμά τους επηρεάζει άμεσα την ποιότητα της καθημερινής μας ζωής και φυσικά τη ...τσέπη μας! Ας το λάβουμε σοβαρά υπόψη…

Οι δημοσκοπήσεις και η αλήθεια...

Δύο σχεδόν εβδομάδες πριν τις Ομοσπονδιακές εκλογές και οι δημοσκοπήσεις δίνουν και παίρνουν… Άλλες καταγράφουν προβάδισμα και ποσοστιαίες μονάδες και άλλες καθοδηγούν τους ψηφοφόρους. Σήμερα θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις μου γύρω από τα γκάλοπ που μας πλασάρουν κάθε τόσο και λιγάκι οι διάφορες εταιρίες μετρήσεων κοινής γνώμης. Βέβαια, μέχρι την παρούσα χρονική στιγμή που γράφεται το άρθρο τα δύο επικρατέστερα κόμματα των Φιλελευθέρων και Συντηρητικών φαίνεται να ισοψηφούν. Με διαφορά ακολουθούν τα κόμματα των Νεοδημοκρατών, Bloc Quebecois Πρασίνων και Λαϊκών. Οι δημοσκοπήσεις πάντως αυτές δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να διαφοροποιηθούν ή και να διαψευστούν τελικά. Αλήθεια, ποιοί άραγε είναι οι λόγοι για τους οποίους οι δημοσκοπήσεις δεν μπορούν να καταγράψουν επαρκώς την εκλογική συμπεριφορά των πολιτών; Γεγονός είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων δεν απαντούν αποφεύγοντας συστηματικά να πουν τι και ποιούς θα ψηφίσουν. Επομένως, το εκάστοτε δείγμα σε καμία περίπτωση δεν είναι αντιπροσωπευτικό. Εξ άλλου, πολλοί από αυτούς που απαντούν δηλώνουν αναποφάσιστοι, προφανώς για να αποφύγουν να απαντήσουν. Ένας άλλος βασικός λόγος είναι ότι οι περισσότερες δημοσκοπήσεις είναι τηλεφωνικές και μάλιστα τα τηλεφωνήματα που γίνονται από τις εταιρίες είναι σε σταθερά. Όμως, πόσοι σήμερα βρίσκονται δίπλα σε σταθερά τηλέφωνα, τα οποία τείνουν τα εκλείψουν, για να απαντήσουν στους δημοσκόπους; Μάλλον ελάχιστοι και οι πιο μεγάλοι σε ηλικία, που σημαίνει ότι η νεανική άποψη ακούγεται στο ελάχιστο. Επίσης, πόσο σαφείς είναι οι ερωτήσεις που τίθενται και ακόμη πόσο ειλικρινείς είναι οι απαντήσεις που δίδονται; Θα πρέπει ακόμη να ληφθεί υπόψη ότι οι δημοσκοπήσεις αδυνατούν να σφυγμομετρήσουν τη γνώμη ορισμένων μειονοτικών ομάδων οι οποίες θεωρούν ότι αποτελούν στόχο, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν να λάβουν μέρος. Εν τω μεταξύ, πολλοί πολίτες δεν απαντούν φοβούμενοι μήπως καταγράφεται η προτίμησή τους σε σχέση με το τηλέφωνό τους. Όπως και να έχει, οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν την εικόνα μιας δεδομένης στιγμής και κατά τη γνώμη μου σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν σωστή πρόβλεψη του εκλογικού αποτελέσματος. Περαιτέρω, θα πρέπει να επισημανθεί και η σημασία του στατιστικού λάθους που, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, κυμαίνεται ανάμεσα στους 3 έως και 6 βαθμούς και το ότι κατά πόσο θα ισχύσει εξαρτάται από διάφορους παράγοντες . Κανείς πάντως δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το εάν τελικά τα συμπεράσματα που εξάγονται από τις δημοσκοπήσεις θα αποτυπωθούν πραγματικά και στις κάλπες ή θα έχουμε εκπλήξεις... Συνεπώς, εάν οι εταιρίες δημοσκοπήσεων δεν εφαρμόσουν νέες μεθόδους (εκτός τις διαδικτυακές εννοείται) για να λαμβάνουν τα δείγματά τους, δεν πρόκειται ποτέ να ανακτήσουν την αξιοπιστία τους και μονίμως θα πέφτουν έξω. Ζωντανό παράδειγμα οι τελευταίες επαρχιακές δημοσκοπήσεις για την πρόθεση ψήφου που έπεσαν παταγωδώς έξω. Περιμένουμε λοιπόν να δούμε πόσο οι φετινές δημοσκοπήσεις, που διενεργούνται για τις Ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου, θα επαληθευτούν ή διαψευστούν...

Εύκαμπτες πολιτικές ιδεολογίες...

Δεν έχουν όρια οι αλλεπάλληλες μεταπηδήσεις των ταγών της εξουσίας, που εν ονόματι της πολυπόθητης καθέδρας αναθεωρούν πλήρως πολιτικά πιστεύω και θεμελιώδεις ιδεολογίες… Διόλου ασυνήθες το φαινόμενο, οι εντολοδόχοι της λαϊκής ετυμηγορίας να διαμορφώνουν την πολιτική τους άποψη στους κόλπους του αντιπολιτευόμενου στρατοπέδου. Κάπως έτσι πορεύονται οι πλείστοι των εξουσιαστών, ορισμένοι εκ των οποίων με τοιαύτη τακτική έμελλε να γράψουν τη δική τους ιστορία. Ο Pierre Elliott Trudeau, ταγμένος Σοσιαλδημοκράτης, κατέστη τελικά ο δημοφιλέστερος Φιλελεύθερος πρωθυπουργός του Καναδά... Ο Stephen Harper ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα με την Οργάνωση Νεολαίας του Φιλελεύθερου κόμματος, μετεπήδησε στη Συμμαχία Canadian Alliance για να καταλήξει αρχηγός του Συντηρητικού κόμματος και εν συνεχεία πρωθυπουργός... Ο Thomas Mulcair πριν μεταπηδήσει στο Ομοσπονδιακό Νεοδημοκρατικό κόμμα χρημάτισε Υπουργός Περιβάλλοντος στην επαρχιακή Φιλελεύθερη κυβέρνηση Jean Charest... Ο Jack Layton, πρώην αρχηγός του NDP, είχε ηγηθεί της Νεολαίας του Φιλελεύθερου κόμματος... Η πρώην Συντηρητική πρωθυπουργός Kim Campbell υπηρέτησε επί μακρόν το κόμμα των Social Credit… O Ralph Klein, Συντηρητικός πρωθυπουργός της Alberta, άρχισε την πολιτική του καριέρα με το Φιλελεύθερο κόμμα... Ο Bob Rae, πρώην Νεοδημοκράτης πρωθυπουργός του Ontario, βρήκε ασφαλές καταφύγιο στους Φιλελεύθερους… Ο Rene Levesque, αυτονομιστής πρωθυπουργός του Κεμπέκ, πολιτεύτηκε αρχικά με το Φιλελεύθερο κόμμα, μετεπήδησε στο Mouvement Souveraineté - Association για να ιδρύσει αργότερα το αποσχιστικό Parti Quebecois... «Εύκαμπτη» ιδεολογία είχε και ο Lucien Bouchard, εξ ανάγκης Συντηρητικός, ο οποίος με την αποχώρησή του ίδρυσε το αυτονομιστικό Bloc Quebecois για να καταλήξει πρωθυπουργός στο επαρχιακό Parti Quebecois... Ο Jean Charest υπηρέτησε τον Συντηρητικό χώρο ως αρχηγός για να χριστεί εν συνεχεία πρωθυπουργός του Κεμπέκ με το Φιλελεύθερο κόμμα... Ο Andrew Scheer συμμετείχε στο κόμμα των Canadian Alliance μέχρι που συγχωνεύτηκε με το Συντηρητικό… Ο Gordon Wilson, αρχηγός των Φιλελευθέρων της Βρετανικής Κολομβίας, παραιτήθηκε για να δημιουργήσει το κόμμα Democratic Alliance, ενώ αργότερα διεκδίκησε την αρχηγία του Νεοδημοκρατικού κόμματος… O Gilles Duceppe, δις αρχηγός του Bloc Quebecois, υπήρξε βασικό στέλεχος του Μαρξιστικού Λενινιστικού κόμματος. Επανειλημμένα διεκδίκησε ανεπιτυχώς την αρχηγία του Parti Quebecois... Ο αρχηγός του Action Democratique du Quebec Mario Dumond, είχε πρωτίστως ηγηθεί της Οργάνωσης Νεολαίας του Φιλελεύθερου κόμματος... Ο αμφιλεγόμενος Maxime Bernier, πρώην Υπουργός των Tories, ίδρυσε το People’s Party του οποίου και ηγείται… Η πρώην αρχηγός των «Πρασίνων» Elisabeth May, υπήρξε υποψήφια με το οικολογικό Small Party... Ο Yves-Francois Blanchet, πρώην Υπουργός του Parti Quebecois μετεπήδησε στο Ομοσπονδιακό Bloc Quebecois, όπου ηγείται σήμερα... Ο σημερινός πρωθυπουργός του Κεμπέκ, Francois Legault, ιδρυτής του Coalition Avenir Quebec, υπήρξε υπουργός της κυβέρνησης Parti Quebecois… Ο νυν πρωθυπουργός τέλος, Justin Trudeau, στην αρχή της πολιτικής του καριέρας ταυτίστηκε απόλυτα με τις θέσεις των αποσχιστικών κομμάτων δηλώνοντας ότι η ανεξαρτησία του Κεμπέκ είναι απολύτως εφικτή… Έδρανα έχουν κατά καιρούς αλλάξει και πάμπολλοι άλλοι επώνυμοι βουλευτές και βουλευτίνες... Δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι οι άλλοτε ιδεολογικές δεσμεύσεις έχουν πλέον καταστεί εντελώς ανύπαρκτες. Η δίψα για εξουσία, η αναζήτηση πρόσκαιρων ευκαιριών και ο σκοπός που «αγιάζει» τα μέσα (και τα κόμματα) θεωρούνται συνήθη πλέον φαινόμενα στον σημερινό σκληρό και λίαν ανταγωνιστικό πολιτικό χώρο...