Την 1η Ιουλίου 2023 ο Καναδάς κλείνει αισίως 156 χρόνια ζωής.
Και παρά το νεαρό της ηλικίας του, αναμφισβήτητα θεωρείται μία προηγμένη ομοσπονδιακή χώρα και παραμένει σταθερά ένα από τα πιο ανεπτυγμένα και ειρηνικά έθνη του κόσμου, στη λίστα με τις πιο ανεπτυγμένες χώρες για το 2022.
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από τα 40 εκατομμύρια (συμπληρώθηκαν πρόσφατα) των κατοίκων τα10 σχεδόν εκατομμύρια ανήκουν σε ορατές εθνικές μειονότητες.
Με το ιστορικό της δεύτερής μας πατρίδας έχω ασχοληθεί σε παλαιότερα άρθρα μου.
Στο παρών άρθρο, θα κάνω μία σύντομη ιστορική αναδρομή της ομογένειας του Καναδά, βάσει στοιχείων που συγκέντρωσα από επίσημες ιστορικές πηγές.
Οι ελληνοκαναδοί πολίτες που έχουν πλήρη ή μερική ελληνική κληρονομιά, ή άτομα που μετανάστευσαν από την Ελλάδα και διαμένουν μονίμως στον Καναδά, ανέρχονται στους 270.000 και το 56% περίπου των Καναδών ελληνικής καταγωγής γνωρίζουν επαρκώς την πρώτη τους γλώσσα.
Οι περισσότεροι ελληνόφωνοι βρίσκονται στις ευρύτερες περιφέρειες του Τορόντο και του Μόντρεαλ, ενώ μικρότερες ελληνόφωνες παροικίες υπάρχουν στην Οττάβα, το Κάλγκαρι, το Έντμοντον, το Χάλιφαξ και σε όλον σχεδόν τον Καναδά.
Ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του σε καναδικό έδαφος θρυλείται πως ήταν ο Ιωάννης Φωκάς, ναυτικός από την Κεφαλονιά, που το 1592 εξερεύνησε για λογαριασμό του ισπανικού στέμματος τα στενά που φέρουν το όνομα Χουάν ντε Φούκα, ανάμεσα στο νησί Βανκούβερ και την Πολιτεία της Ουάσιγκτον.
Η μετανάστευση Ελλήνων προς τον Καναδά άρχισε ουσιαστικά με το τέλος του19ου αιώνα, έλαβε σημαντικές διαστάσεις μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο και κορυφώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του1960. Από τις αρχές της δεκαετίας του1970 η μετανάστευση Ελλήνων προς τον Καναδά άρχισε να φθίνει και από το τέλος της δεκαετίας του 1980 έχει ουσιαστικά εκλείψει.
Οι έλληνες μετανάστες της πρώτης γενιάς ασχολήθηκαν κυρίως ως εργάτες σε βιομηχανίες, καθαριστές κτιρίων κλπ. ή σε οικογενειακές επιχειρήσεις όπως εστιατόρια, αρτοποιεία και παντοπωλεία. Οι νεότερες γενιές εντάχθηκαν στην ευρύτερη καναδική κοινωνία και προόδευσαν στο εμπόριο, τις επιστήμες και τα γράμματα.
Στο Μόντρεαλ και στο Τορόντο, οι έλληνες μετανάστες εξακολουθούν να κατοικούν σε συμπαγείς ελληνικές γειτονιές όπως το Parc-Extension και το Chomedey, στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ, και περί της λεωφόρου Danforth στο Τορόντο.
Είναι οργανωμένοι σε αστικές ή θρησκευτικές - ελληνορθόδοξες κυρίως - κοινότητες και διαθέτουν ιδιωτικά ή ημιιδιωτικά ελληνικά σχολεία.
Έλληνες της πρώτης και της δεύτερης γενιάς, μετέχουν στην πολιτική ζωή του τόπου, είτε ως γερουσιαστές ή βουλευτές στο Κοινοβούλιο του Καναδάς, είτε ως επαρχιακοί βουλευτές, είτε ως δημοτικοί σύμβουλοι.
Κυκλοφορούν αρκετές ελληνικές εφημερίδες (συνήθως εβδομαδιαίες) και υπάρχουν πολλά ελληνόφωνα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα.
Ανάμεσα στους πλέον γνωστούς ελληνοκαναδούς συγκαταλέγονται ο συγγραφέας Νίκος Καχτίτσης, ο ζωγράφος Παλαιολόγος Σουλικιάς, οι ηθοποιοί Ηλίας Κοτέας και Νία Βαρντάλος, κ.ά.
Στο Πανεπιστήμιο Γιορκ του Τορόντο δίδαξε ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ανδρέας Παπανδρέου...
