Κεμπέκ, στο προσκήνιο ξανά η απόσχιση...

Ξανά στο προσκήνιο η ανεξαρτησία του Κεμπέκ, μετά το σχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε ο αρχηγός του P.Q. Paul St-Pierre Plamonton, σύμφωνα με το οποίο ένα θεωρητικά ανεξάρτητο Κεμπέκ θα συγκαταλεγόταν μεταξύ των πλουσιότερων χωρών του κόσμου. O πρωθυπουργός Francois Legault παραδέχτηκε ότι η ανεξαρτησία της επαρχίας είναι βιώσιμη, επεσήμανε ωστόσο ότι για την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των Κεμπεκιωτών το δημοψήφισμα για την αυτονομία δεν αποτελεί άμεση προτεραιότητα, τονίζοντας μάλιστα πως μία τέτοια απόφαση προϋποθέτει επίπονες θυσίες. Η απόσχιση του Κεμπέκ αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το Κεμπέκ πρέπει να χωρίσει από τον Καναδά, θεωρώντας ότι η επαρχία θα ευημερούσε ως χώρα. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι το Κεμπέκ πρέπει να παραμείνει και πως η απόσχισή του θα οδηγούσε στη διάλυση της συνομοσπονδίας αφού θα συρρικνωνόταν κατά 7.4 εκατομμύρια κατοίκους και το μέγεθος της χώρας θα μειωνόταν κατά 16%. Το Κεμπέκ πάντως έχει προοδεύσει εντός του Καναδά και όπως είναι διαπιστωμένο δεν χρειάζεται να αποχωρήσει για να ευημερήσει. Ο γλωσσικός νόμος 101 κατέστησε τη γαλλική ως την επίσημη γλώσσα στην επαρχία και παρά την αύξηση των αγγλόφωνων, το βιοτικό επίπεδο των γαλλόφωνων έχει αναβαθμιστεί σημαντικά. Τα τελευταία χρόνια οι γάλλοι επιχειρηματίες ανέπτυξαν μία τεράστια δυναμική, δημιουργώντας κορυφαίες εταιρείες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον Καναδά, στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Bombardier π.χ. με τα οχήματα παντός εδάφους, τα στρατιωτικά αεροσκάφη και τις αμαξοστοιχίες που κατασκευάζει, η Hydro Quebec με το ρεύμα που εξάγει, η φαρμακευτική Biotech, οι τεχνολογικές CGI, CAE κ.α. Εάν το Κεμπέκ κάποτε αποχωριζόταν, θα έπαυε να αποτελούσε μέρος της NAFTA και θα υποχρεωνόταν να πληρώνει βαρείς δασμούς στις εισαγωγές και εξαγωγές των προϊόντων του, αφού θα συναγωνίζεται τα φθηνότερα ξένα προϊόντα. Η αβεβαιότητα ωστόσο για το άμεσο μέλλον του, φρενάρει την απόλυτη πρόοδό του. Με την ανεκτικότητα της Οτάβας, το Κεμπέκ απέκτησε εκτεταμένες εξουσίες τις οποίες δεν απολαμβάνουν άλλες επαρχίες. Μεταξύ άλλων, έπαψε προ πολλού να εφαρμόζει την επίσημη διγλωσσία του κράτους, έχει τον πλήρη σχεδόν έλεγχο στο μεταναστευτικό, με βασικό κριτήριο εισόδου την γαλλική γλώσσα και απαγόρευσε στους δημοσίους υπαλλήλους να φέρουν θρησκευτικά σύμβολα κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Εκτεταμένη έρευνα έδειξε ότι εκείνοι που τάσσονται υπέρ της παραμονής του Κεμπέκ στον Καναδά είναι κυρίως μεσήλικες, ενώ εκείνοι πού θέλουν ένα ανεξάρτητο Κεμπέκ είναι οι νεώτεροι σε ηλικία πολίτες. Η αλήθεια πάντως είναι ότι οι γάλλοι ολοένα και αποκτούν λιγότερα παιδιά, σε αντίθεση με τους μετανάστες, που, ως επί τω πλείστον, είναι πολύτεκνοι (με μέσο όρο 3.1 παιδιά) κάτι που θα μπορούσε μελλοντικά να προκαλέσει μοιραία δημογραφική κατάρρευση του Κεμπέκ. Είναι γνωστό τέλος ότι οι μετανάστες στο Κεμπέκ κατά συντριπτική πλειοψηφία, τάσσονται υπέρ ενός ενωμένου Καναδά. Γεγονός το οποίο οι εκάστοτε κυβερνώντες θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη…

Φανατισμός, ένα διαχρονικό φαινόμενο

Το παρόν άρθρο περιέχει σκέψεις μελετητών της ιστορίας για το φαινόμενο του φανατισμού. Στην αρχαία Ρώμη, fanοtici (θρησκόληπτοι) καλούνταν οι προσερχόμενοι στο βωμό της θεάς του πολέμου Bellona και καταλαμβανόμενοι από ένθεη μανία, προέβαιναν σε διάφορες φρικαλεότητες μπροστά στους διερχόμενους θεατές, διαπερνώντας τα μέλη του σώματός τους με ξίφη ή αποσπώντας τεμάχια των σαρκών τους προς τιμή της θεάς, χωρίς ωστόσο να λείπουν και οι μεταξύ τους απατεώνες. Βαθμηδόν όμως η λέξη, αναφερόμενη σε θρησκευτικές στάσεις και πρακτικές, προσέλαβε τη σημασία της προς ικανοποίηση κατά των αλλόπιστων ή αντιπάλων υπέρμετρης εκδικητικότητας, ο δε θρησκευτικός αυτός φανατισμός έγινε αιτία πολλών κακουργημάτων (ανθρωποθυσίες, όργια βίας, καταδιώξεις, κ.α.) Πολλές φορές όμως ο θρησκευτικός φανατισμός είχε ως αιτία την ικανοποίηση και εξυπηρέτηση ατομικών συμφερόντων και με επιτήδεια εκμετάλλευση της άγνοιας και αμάθειας του πλήθους υποκίνησε αυτό σε φρικτά εγκλήματα κατά των αντιπάλων. Βασικό στοιχείο υποκίνησης και υλοποίησης του φανατισμού ως ιδέας και στόχων, είναι η εκάστοτε εκδηλούμενη προπαγάνδα. Φανατισμός γενικά, είναι η τυφλή και αποκλειστική πίστη σε μια ιδέα και η προσπάθεια επιβολής των ιδεών ενός ατόμου ή μιας ιδεολογίας και στους άλλους. Ο φανατικός δεν ανέχεται αντίθετες απόψεις και είναι πρόθυμος να χρησιμοποιήσει βία για να αντιμετωπίσει τους αντιπάλους του. Ο φανατισμός μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος στις πολιτικές, εθνικιστικές, θρησκευτικές ιδεολογίες, ή ακόμη και στην υποστήριξη αθλητικών ομάδων. Το σημαντικότερο όμως πεδίο όπου εκδηλώνεται, είναι οι θρησκευτικές ιδέες, όπως συμβαίνει σε χώρες κυρίως της Μέσης Ανατολής, Ινδίας, Βόρειας Ιρλανδίας κ.α. Θα πρέπει να διακριθεί ο θρησκευτικός φανατισμός από την αγωνιστικότητα για την αληθινή πίστη και να επισημανθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται οι θρησκευτικές ιδέες για να φανατιστούν τα πλήθη, με σκοπούς καθαρά πολιτικούς. Τα κυριότερα είδη του φανατισμού είναι: ο εθνικιστικός φανατισμός, ο πολιτικός, ο φυλετικός και ο θρησκευτικός. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ο θρησκευτικός φανατισμός εμφανίστηκε με αμείωτη ένταση σε αμέτρητες φάσεις της ιστορίας. Οι διωγμοί κατά των χριστιανών στην αρχαία Ρώμη αλλά και οι βίαιες συγκρούσεις στο εσωτερικό του Χριστιανισμού με τις αιρέσεις λίγο αργότερα, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Στο Μεσαίωνα έχουμε τους διωγμούς βυζαντινών αυτοκρατόρων κατά αιρετικών, τους διωγμούς του Ισλάμ κατά των χριστιανών της Μέσης Ανατολής και αργότερα των Βαλκανίων. Πριν από την πτώση του Βυζαντίου έχουμε τις Σταυροφορίες των Δυτικών χριστιανών κατά των ορθοδόξων χριστιανών και μουσουλμάνων με τις γνωστές επιδιώξεις της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, αλλά και τον αντισημιτισμό αργότερα που αναπτύχθηκε σε όλη τη Δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική. Από τις χειρότερες ενδείξεις θρησκευτικού φανατισμού, με πολιτικά κυρίως αίτια, υπήρξαν οι θρησκευτικοί πόλεμοι μεταξύ Προτεσταντών και Ρωμαιοκαθολικών στην Ευρώπη από το 16ο έως το 18ο αιώνα. Θα κλείσω με ένα χαρακτηριστικό γνωμικό του Γερμανού φιλόσοφου Φρήντριχ Νίτσε. «Ο φανατισμός είναι η μόνη μορφή που μπορεί να διαπνέει τους μισαλλόδοξους και τους αδύναμους»…

Ακριβό μου πτυχίο...

Από το φθινόπωρο του 2024, οι ξένοι φοιτητές που έρχονται να σπουδάσουν σε αγγλόφωνα πανεπιστήμια του Κεμπέκ, θα καταβάλλουν τα διπλάσια σχεδόν δίδακτρα. Το ελάχιστο κόστος για τους σπουδαστές ορίζεται επί του παρόντος στα $ 8.992. Με την αύξηση, το ποσόν θα ανέλθει στα $ 17.000 περίπου, ανακοίνωσε η Υπουργός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Pascale Dery. Τα επιπλέον έσοδα, τα οποία υπολογίζονται σε 110 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, θα χρησιμοποιηθούν εν μέρει για τη χρηματοδότηση των γαλλόφωνων πανεπιστημίων της επαρχίας. Παράλληλα, ο Υπουργός γαλλικής γλώσσας Jean-Francois Roberge είπε πως τα νέα μέτρα θα επιτρέψουν στην κυβέρνηση να συγκεντρώσει χρήματα τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση, την προώθηση και την ενίσχυση της γαλλικής γλώσσας στο πανεπιστημιακό σύστημα. Τα αγγλόφωνα πανεπιστήμια McGill και Concordia του Μόντρεαλ καθώς και το πανεπιστήμιο Bishop’s στο Lennoxville του Sherbrooke, έχουν υψηλότερο ποσοστό ξένων φοιτητών από τα αντίστοιχα γαλλόφωνα. Συγκεκριμένα, από τους 39.500 φοιτητές που φοιτούν στο McGill, το 50% προέρχεται από το Κεμπέκ, το 20% από άλλες επαρχίες και το 30% από το εξωτερικό. Από τους 46.000 φοιτητές του Concordia, το 69% προέρχεται από το Κεμπέκ, το 9% από άλλες επαρχίες και το 22% από το εξωτερικό. Από τους 2.650 φοιτητές του Bishop, το 55% προέρχεται από το Κεμπέκ, το 30% από άλλες επαρχίες και το 15% από το εξωτερικό. «Χάρι στο νέο αυτό μοντέλο τιμολόγησης, θα διαθέτουμε τα απαραίτητα μέσα ώστε να εφαρμόσουμε αποτελεσματικά προγράμματα για την προώθηση της γαλλικής γλώσσας, να βελτιώσουμε το προφίλ του γαλλόφωνου πανεπιστημιακού δικτύου και να ενθαρρύνουμε τους μη γαλλόφωνους φοιτητές του Κεμπέκ να φοιτούν στα εκπαιδευτικά μας ιδρύματά », τόνισε η Υπουργός Pascale Dery, εκφράζοντας ταυτόχρονα την ανησυχία ότι οι χιλιάδες αγγλόφωνοι φοιτητές θα μπορούσαν εύκολα να «αγγλοποιήσουν» το Μόντρεαλ. Η αύξηση των διδάκτρων για τους ξένους φοιτητές πάντως θα επηρεάσει πρωτίστως τους καναδούς αγγλόφωνους φοιτητές που αποτελούν άλλωστε την πλειοψηφία των φοιτητών που σπουδάζουν εδώ. Η αύξηση θα ισχύει για όλους τους φοιτητές εκτός Κεμπέκ, ανεξάρτητα από το πανεπιστήμιο στο οποίο επιλέγουν να σπουδάσουν. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι η άνοδος των διδάκτρων, θα επηρεάσει και τους γαλλόφωνους φοιτητές που έρχονται για σπουδές στα εδώ αγγλόφωνα πανεπιστήμια. Τα αγγλικά CEGEP έχουν ήδη αρχίσει να νοιώθουν το βάρος της μεταρρύθμισης της εκπαιδευτικής νομοθεσίας του Κεμπέκ. Σύμφωνα με την Pascale Dery, εκτός από τη διοχέτευση χρημάτων στα γαλλόφωνα πανεπιστήμια, το νέο μέτρο θα συμβάλλει επίσης στην προστασία της γαλλικής γλώσσας στην επαρχία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 45.8 % της μετά δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στον Καναδά επιχορηγείται από την Καναδική κυβέρνηση. Οι ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις πέρυσι ξεπέρασαν τα 41 δισεκατομμύρια δολάρια. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι μία ενδεχόμενη μείωση των φοιτητών λόγω της αλματώδους αύξησης των διδάκτρων, θα μπορούσε να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στα αγγλόφωνα εκπαιδευτήρια, αλλά και γενικότερα στην οικονομία του Κεμπέκ…

Κρίση του Οκτωβρίου, ανεξίτηλες μνήμες...

Θυμόμαστε αυτές τις μέρες την Κρίση του Οκτωβρίου 1970, που πυροδότησαν οι δύο απαγωγές κυβερνητικών αξιωματούχων στο Κεμπέκ. Υπεύθυνα για τις απαγωγές ήταν μέλη της οργάνωσης «Απελευθερωτικό Μέτωπο του Κεμπέκ», μία επαναστατική οργάνωση που προωθούσε ένα ανεξάρτητο Κεμπέκ. Τα γεγονότα που ακολούθησαν σημειώθηκαν κυρίως στη Μητροπολιτική περιοχή του Μόντρεαλ. Ο Υπουργός Εργασίας Pierre Laporte βρέθηκε δολοφονημένος, ενώ ο Βρετανός Επίτροπος Εμπορίου James Cross απελευθερώθηκε ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους απαγωγείς οι οποίοι προτίμησαν την εξορία στην Κούβα παρά να δικαστούν. Οι περιστάσεις τελικά οδήγησαν στην εφαρμογή του Νόμου περί Πολεμικών Μέτρων (War Measures Act) από τον Γενικό Κυβερνήτη Roland Michener, μετά από εντολή του πρωθυπουργού Pierre Trudeau και αίτημα του πρωθυπουργού του Κεμπέκ, Robert Bourassa και του Δημάρχου του Μόντρεαλ, Jean Drapeau. Η αστυνομία εξοπλίστηκε επίσης με εκτεταμένες εξουσίες και προχώρησε σε 3.000 έρευνες και 497 συλλήψεις. Σε μια δημοσκόπηση διαπιστώθηκε ότι το 89% των αγγλόφωνων και το 86% των γαλλόφωνων Καναδών υποστήριξαν την εφαρμογή του νόμου. Ωστόσο, ο χειρισμός του περιστατικού από τις ομοσπονδιακές και επαρχιακές κυβερνήσεις εξακολουθεί και σήμερα να πυροδοτεί διαμάχη. Ήταν η μοναδική φορά που εφαρμόστηκε ο νόμος περί Πολεμικών Μέτρων σε καιρό ειρήνης στον Καναδά. Το 1988 ο νόμος περί Πολεμικών Μέτρων αντικαταστάθηκε από το Νόμο Έκτακτης Ανάγκης και το νόμο περί Ετοιμότητας για Έκτακτες Καταστάσεις. Τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1970 ενίσχυσαν την υποστήριξη κατά της χρήσης βίας στο πλαίσιο των προσπαθειών για ανεξαρτησία του Κεμπέκ και διοχέτευσαν το κίνημα αυτό προς τη χρήση πολιτικών μέσων για την επίτευξη μεγαλύτερης αυτονομίας της Επαρχίας. Λίγα χρόνια αργότερα το 1976, το αυτονομιστικό κόμμα Parti Quebecois με αρχηγό τον Rene Levesque, ανέλαβε την εξουσία, θέτοντας ως άμεσο στόχο του την απόσχιση της επαρχίας από την Καναδική Συνομοσπονδία. Σε δύο δημοψηφίσματα (1980 και 1995), οι κάτοικοι του Κεμπέκ απέρριψαν την απόσχιση, όμως το εθνικιστικό κίνημα των γαλλόφωνων παραμένει ισχυρό. Το Κεμπέκ είναι η μόνη καναδική επαρχία που δεν έχει υπογράψει την τελευταία τροποποίηση του καναδικού συντάγματος το 1982. Δύο προσπάθειες για την επανένταξη του Κεμπέκ στο καναδικό σύνταγμα, η συμφωνία της Meech Lake Accord το 1987 και η συμφωνία της Charlottetown Accord το 1992, κατέληξαν σε αποτυχία. Η πρώτη συμφωνία δεν εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο της Μανιτόμπα, ενώ η δεύτερη απορρίφθηκε σε πανκαναδικό δημοψήφισμα. Xωρίς επικύρωση από το Κεμπέκ, δημιουργήθηκε σε ομοσπονδιακό επίπεδο ένα ακόμα πολιτικό κόμμα υπέρ της ανεξαρτησίας, το Bloc Québécois. Σήμερα, στην Εθνοσυνέλευση του Κεμπέκ εκτός από το Parti Quebecois, που όπως διαπιστώνεται κερδίζει συνεχώς έδαφος, εκπροσωπείται και το σκληροπυρηνικό κόμμα Quebec Solidaire. Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Coalition Avenir Quebec, με πρωθυπουργό τον Francois Legault, πιέζει συνεχώς την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για περισσότερες εξουσίες. Πάνω από μισό αιώνα αργότερα, η ιδέα της ανεξαρτησίας του Κεμπέκ εξακολουθεί να παραμένει ζωντανή…

Παραδοσιακή οικογένεια, ένας θεσμός σε κρίση...

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο και αναντίρρητο ότι ζούμε σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από αυτόν τον προκατόχων μας. Η τεχνολογία, που προήλθε από την έκρηξη της γνώσης της δεκαετίας του 1960, έχει φέρει μία ριζική παγκόσμια επανάσταση. Οι επιστήμονες, οι επιχειρηματίες, οι εκπαιδευτικοί και οι πολιτικοί, φαίνεται να λειτουργούν με την πεποίθηση ότι δεδομένου του επαρκούς χρόνου, της γνώσης και των πόρων, η ανθρωπότητα θα μπορούσε να λύσει όλα τα προβλήματα. Ωστόσο με όλες τις προόδους, αντιμετωπίζουμε αυξημένους κινδύνους. Η απειλή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος εξακολουθεί να υπάρχει. Η τρομοκρατία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Η βία στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο συνεχίζεται. Έχουμε εθνοτικές συγκρούσεις στην Αφρική. Η οικονομία των ανεπτυγμένων χωρών κλυδωνίζεται στο χείλος της καταστροφής. Η ηθική συνεχίζει να εκφυλίζεται ταχύτατα. Η πάλαι ποτέ σταθερή κοινωνία μας καταρρέει. Ένας σημαντικός λόγος, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι στην εποχή της επιστημονικής μας προόδου ο θεσμός της οικογένειας αποσυντίθεται. Τα αυξανόμενα ποσοστά διαζυγίων είναι πλέον ο κανόνας σε όλο τον δυτικό κόσμο. Οι στατιστικές δείχνουν ότι τουλάχιστον πέντε στους δέκα νέους γάμους καταλήγουν σε διαζύγιο. Το διαζύγιο, μαζί με τον αυξανόμενο ρυθμό παιδιών που γεννιούνται εκτός γάμου, έχει δημιουργήσει μεγάλο αριθμό μονογονεϊκών οικογενειών. Πολλά σπίτια διευθύνονται από ανύπαντρες μητέρες, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να εργαστούν για να στηρίξουν την οικογένεια. Η πιθανότητα αποτυχίας ενός δεύτερου γάμου, εξ άλλου, είναι υψηλότερη από ότι στον πρώτο γάμο, με αποτέλεσμα αρκετά παιδιά να βιώνουν πολλούς χωρισμούς με την πάροδο των χρόνων. Οι στατιστικές δείχνουν ότι το 40% των παιδιών δεν ζουν με τους βιολογικούς τους πατέρες. Η απλή αλήθεια είναι ότι τα παιδιά χρειάζονται και τους δύο βιολογικούς γονείς τους για να μεγαλώσουν ψυχικά και συναισθηματικά υγιή. Η γονεική σχέση μητέρας - πατέρα, σύμφωνα με εξειδικευμένους ψυχοθεραπευτές, παρέχει στα παιδιά ένα ολοκληρωμένο μοντέλο του γάμου. Τα κορίτσια χρειάζονται την παρουσία του πατέρα τους για να επιβεβαιώσουν την θηλυκότητα τους και να δημιουργήσουν τελικά έναν δεσμό με έναν άνδρα και τα αγόρια χρειάζονται το παράδειγμα του πατέρα τους για να εξελιχθούν σε ισχυρούς ανεξάρτητους άνδρες, ικανούς να μεγαλώσουν οικογένειες. Από ορισμένες απόψεις, ο πόλεμος κατά των ετεροφυλόφιλων (μεταμφιεσμένων ως γυναικεία δικαιώματα και δικαιώματα των ομοφυλόφιλων) έχει σχεδιαστεί για να αποσταθεροποιήσει την κοινωνία και να καταστρέψει την πυρηνική οικογένεια. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει και η επίδραση του φεμινιστικού κινήματος στην ηγεσία. Η ανδρική ηγεσία, ειδικά ο ρόλος του πατέρα, δέχεται συστηματική επίθεση εδώ και δεκαετίες. Είναι αλήθεια ότι η ανδρική εξουσία μπορεί να γίνει κατάχρηση. Ωστόσο, η θετική ενέργεια, η αποφασιστικότητα και η δράση λύνουν τα όποια προβλήματα της κοινωνίας. Η κοινωνία, σύμφωνα με τη νέα ορολογία, έχει μετατραπεί σε μία «προοδευτική» ομάδα που επιχειρεί να αναδιοργανώσει την ανθρώπινη φυλή και κοινωνία για να υπηρετήσει μία νέα τάξη πραγμάτων…