Καναδός πρωθυπουργός - Ρόλος και καθήκοντα

Με την ευκαιρία των Ομοσπονδιακών εκλογών στις 28 Απριλίου, το παρόν άρθρο θ’ ασχοληθεί με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Καναδού πρωθυπουργού, από την ίδρυση της Καναδικής Συνομοσπονδίας το 1867. Ο Πρωθυπουργός του Καναδά είναι ο επίσημος ανώτερος υπάλληλος που υπηρετεί ως ο κύριος Υπουργός του Στέμματος και κατά συνέπεια επικεφαλής της κυβέρνησης του Καναδά. Επίσημα ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον Γενικό Κυβερνήτη του Καναδά, αλλά σύμφωνα με τις συνταγματικές διατάξεις, ο πρωθυπουργός πρέπει να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής των Αντιπροσώπων. Κανονικά, είναι ο ηγέτης του κοινοβουλευτικού κόμματος με τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στη Βουλή, αλλά εάν ο ηγέτης δεν έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας της Βουλής, ο Γενικός Κυβερνήτης μπορεί να διορίσει άλλον ηγέτη ή μπορεί να διαλύσει το Κοινοβούλιο και να προκηρύξει νέες εκλογές. Σύμφωνα με την Συνταγματική Συνθήκη, ο πρωθυπουργός πρέπει να κατέχει έδρα στο Κοινοβούλιο, και από τις αρχές του 20ου αιώνα, ειδικότερα στην εκλεγμένη Βουλή των Κοινοτήτων. Παραδόξως η θέση του δεν περιγράφεται σε κανένα άρθρο του Συντάγματος. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται στο όνομα του ή της Γενικού Κυβερνήτη. Η θέση του αρχικά διαμορφώθηκε σύμφωνα με την κατάσταση που υπήρχε εκείνη την εποχή στη Βρετανία. Ο Σερ Τζον Α. Μακντόναλντ ανέθεσε επισήμως στον Λόρδο Τσαρλς Μονκ να σχηματίσει την πρώτη Καναδική κυβέρνηση, σύμφωνα με την Καναδική Συνομοσπονδία και την 1η Ιουλίου 1867, η πρώτη Ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανέλαβε καθήκοντα. Η ημερομηνία κατά την οποία αρχίζει να θεωρείται πρωθυπουργός ή η στιγμή που έχει καθοριστεί να αποκαλείται πρωθυπουργός είναι από την στιγμή της λήψης του χαρτοφυλακίου, ενώ ορκωμοσία για την λήψη του γραφείου του πρωθυπουργού δεν απαιτείται. Ωστόσο, αρχής γενομένης το 1957, ο νέος πρωθυπουργός άρχιζε να δίνει τον όρκο ως πρωθυπουργός και από το 2006 αυτή η παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Πριν από το 1920, οι παραιτήσεις των πρωθυπουργών γίνονταν αμέσως δεκτές από τον Γενικό Κυβερνήτη και υπολογίζονταν ως η τελευταία ημέρα παράδοσης κάθε υπουργικής θέσης, η ημέρα αποβιώσεως ή η ημέρα παραίτησής του πρωθυπουργού. Από το 1920, ο απερχόμενος πρωθυπουργός παραιτείται επισήμως μόνο όταν η νέα κυβέρνηση είναι έτοιμη να σχηματιστεί. Η Ερμηνευτική Διάταξη του 1967 (Interpretation Act of 1967) ορίζει ότι όταν η θέση του πρωθυπουργού αρχίζει και τελειώνει μια συγκεκριμένη ημέρα, η εντολή αυτή θεωρείται ότι έχει ξεκινήσει ή έχει ολοκληρωθεί μετά το τέλος αυτής της ημέρας. Παρά το γεγονός ότι παραδοσιακά ο απερχόμενος πρωθυπουργός παραιτείται επισήμως μόνο λίγες ώρες πριν προσέλθει ο επόμενος πρωθυπουργός για να ορκιστεί, οι θέσεις ανταλλάσσονται στην πραγματικότητα τα μεσάνυχτα της προηγούμενης μέρας. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, συμπεριλαμβανομένου και του Κοινοβουλίου του Καναδά, η εφαρμογή αυτής της άτυπης συμφωνίας γίνεται ήδη από το 1917. Από την ίδρυση της Καναδικής Συνομοσπονδίας το 1867 εξελέγησαν συνολικά 24 πρωθυπουργοί (23 άνδρες και 1 γυναίκα).

Κοινό Πάσχα Ορθοδόξων και Καθολικών;

Η Σύναξη των Μητροπολιτών στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης έφερε πρόσφατα στο προσκήνιο μία ευχή και σκέψη που επεξεργάζεται εδώ και χρόνια ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και που εάν ευοδωθεί ίσως φέρει πιο κοντά την Ορθόδοξη και την Καθολική Εκκλησία, σε ένα αμιγώς πρακτικό ζήτημα στο πως υπολογίζεται η ημερομηνία του Πάσχα. Εδώ και αιώνες, Ορθόδοξοι και Καθολικοί υπολογίζουν με διαφορετικό τρόπο την ημερομηνία του Πάσχα. Άλλες χρονιές μπορεί να έχει διαφορά μιας εβδομάδας, συμπίπτει συνήθως κάθε τέσσερα χρόνια, ενώ κάποιες άλλες η διαφορά είναι τεράστια, όπως συνέβη το 2024. Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο υπάρχει εδώ και χρόνια διάθεση για διάλογο με την Καθολική Εκκλησία, ώστε να καθοριστεί από κοινού τρόπος υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα. Μια καλή αφορμή για να ανοίξει αυτή η συζήτηση είναι η χρονιά που διανύουμε, οπότε το Πάσχα Ορθόδοξων, Καθολικών και Προτεσταντών συμπίπτει, και έτσι όλοι οι Χριστιανοί θα γιορτάσουν την Ανάσταση στις 20 Απριλίου. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο παρελθόν είχε τονίσει ότι δεν γίνεται να γιορτάζεται ξεχωριστά το Καθολικό και το Ορθόδοξο Πάσχα. Πέρα από τη Θεολογία και την ιστορία, η αστρονομία εξηγεί γιατί το ζήτημα της διαφοράς στον εορτασμό του Πάσχα είναι αμιγώς μαθηματικό και αστρονομικό και όχι θεολογικό ή δογματικό. Πρακτικά, η ελλειπτική κίνηση της Γής γύρω από τον ήλιο και το πώς καθορίζουμε εμείς οι άνθρωποι το χρόνο, έχει οδηγήσει στον διαφορετικό τρόπο εορτασμού του Πάσχα. Ο Διονύσης Σιμόπουλος, ένας σπουδαίος αστρονόμος που εκλαΐκευσε την αστρονομία και την έβαλε στα σπίτια και στα σχολεία, έγραψε ένα εμπεριστατωμένο σημείωμα που εξηγεί ποιές διαφορές, αστρονομικές και όχι δογματικές, έχουν προκαλέσει την διαφοροποίηση στον τρόπο υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα. Όλο το σημείωμα είναι δημόσιο και προσβάσιμο στην ιστοσελίδα του ιδρύματος Ευγενίδου. Στο σημείωμά του ο Διονύσης Σιμόπουλος σημειώνει ότι η πραγματική διαφορά στον εορτασμό του Πάσχα έχει να κάνει με την αστρονομία και τα ημερολόγια και όχι με τη θρησκεία αυτή καθ’ εαυτή. Σε πολλούς Ορθόδοξους η είδηση ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος προτείνει στον Πάπα Φραγκίσκο κοινό τρόπο υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα προκάλεσε ερωτήματα για το αν αυτό θα φέρει και ένωση των δύο Εκκλησιών. Οι διαφορές της Ορθόδοξης Ανατολής με το Βατικανό παραμένουν. «Δεν είμαστε σε σχίσμα, αλλά δεν είμαστε και σε πλήρη κοινωνία και συν-προσευχή. Το αν θα λέμε την ίδια ημέρα το Χριστός Ανέστη, δεν σημαίνει ότι έγινε ένωση των Εκκλησιών. Όπως γιορτάζουμε μέχρι σήμερα, ο καθένας με τα έθιμά του την Ανάσταση, έτσι θα το πράττουμε και μετά την συμφωνία, αν υπάρξει», είπε εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου που δεν είναι κληρικός, αλλά συμμετέχει στον διάλογο με το Βατικανό. Γεγονός είναι ότι η πρόταση για κοινό εορτασμό του Πάσχα, βρίσκει συνεχώς υποστηρικτές μεταξύ όλων των Χριστιανικών δογμάτων. Θερμές ευχές για Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα!

Των Ελλήνων οι κοινότητες - Τη γλώσσα μου έδωσαν Αγγλική...

Τις τελευταίες ημέρες λαμβάνω σωρεία ιμέιλ, που ανταλλάσουν μεταξύ τους μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΜΜ. Θα αποφύγω τον πειρασμό να μεταφέρω τα όσα διατυπώνονται και σχολιάζονται. Εκείνο που κίνησε την προσοχή μου, είναι η γλώσσα επικοινωνίας που χρησιμοποιούν στην αλληλογραφία τους. Αντιλαμβάνομαι ότι κάποιοι νοιώθουν πιο άνετα να μιλούν στα αγγλικά επειδή δυσκολεύονται μάλλον να εκφραστούν στα ελληνικά. Παρ’ όλα αυτά, υπηρετούν έναν ελληνικό οργανισμό, κύρια αποστολή του οποίου είναι η διατήρηση και προώθηση της ελληνικής γλώσσας. Άλλωστε προβλέπεται από το καταστατικό της κοινότητας. Αναμφισβήτητο γεγονός είναι ότι η ελληνική γλώσσα στις κοινότητες των ομογενών, κυρίως της Βόρειας Αμερικής, αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω της προσαρμογής των νεότερων γενεών στην αγγλική ως βασική γλώσσα επικοινωνίας. Σημαίνει όμως αυτό ότι η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει να εξαφανιστεί; και ποιοί είναι οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση της ελληνικής γλώσσας; Θεωρώ ότι πρώτος παράγοντας είναι η γλωσσική αφομοίωση. Οι δεύτερης και τρίτης γενιάς ομογενείς μεγαλώνουν σε περιβάλλον όπου η αγγλική (ο Καναδάς επίσημα είναι δίγλωσσος) είναι κυρίαρχη. Έτσι, η χρήση των ελληνικών περιορίζεται κυρίως στην οικογένεια και σε πολιτιστικές εκδηλώσεις. Όσον αφορά τον ρόλο των εκκλησιών και των κοινοτήτων, παρ’ ότι παραμένουν κέντρα διατήρησης της ελληνικότητας, πολλές λειτουργίες γίνονται στα αγγλικά για να προσελκύουν νεότερους ομογενείς. Η βαθμιαία μείωση των μαθητών στα ελληνικά μας σχολεία εξάλλου έχει σαν αποτέλεσμα να ελαττώνεται η επαφή των νέων με τη γλώσσα. Βέβαια η τεχνολογία επιτρέπει την πρόσβαση σε ελληνικό περιεχόμενο, αλλά ταυτόχρονα ενισχύει την κυριαρχία της αγγλικής. Πολλοί αναρωτιούνται, υπάρχει ελπίδα για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας; Νομίζω πως ναι, εφόσον τα ελληνικά σχολεία γίνουν πιο ελκυστικά, ενσωματώνοντας σύγχρονες μεθόδους εκμάθησης. Οι κοινότητες οφείλουν να ενισχύουν τη χρήση της ελληνικής μέσα από πολιτιστικές δράσεις και ψηφιακά μέσα. Οι ελληνόφωνες οικογένειες επίσης θα πρέπει να μιλούν ελληνικά στα παιδιά, καλλιεργώντας τη δίγλωσση ταυτότητα. Εν κατακλείδι, πιστεύω ότι το ελληνικό κράτος θα πρέπει να ενισχύσει τα ελληνικά σχολεία του εξωτερικού, καθώς αυτά παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και της πολιτιστικής ταυτότητας των ομογενών. Τα σχολεία αυτά είναι ο βασικός μηχανισμός για να μάθουν τα παιδιά των ομογενών ελληνικά και να συνδεθούν με την ελληνική παράδοση. Η εκμάθηση της ελληνικής βοηθά τις νεότερες γενιές να αισθάνονται συνδεδεμένες με την Ελλάδα, ενισχύοντας τους δεσμούς τους με τη χώρα. Μέσω της εκπαίδευσης, η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός προβάλλονται παγκοσμίως, ενισχύοντας τη διεθνή εικόνα της χώρας. Σε κράτη όπως ο Καναδάς, η αγγλική κυριαρχεί, και χωρίς κρατική ενίσχυση τα ελληνικά σχολεία δυσκολεύονται να επιβιώσουν. Η επένδυση στα ελληνικά σχολεία του εξωτερικού δεν είναι απλώς μια υποχρέωση απέναντι στην ομογένεια, αλλά μια στρατηγική κίνηση για τη διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας και την ενίσχυση των δεσμών με τον Ελληνισμό της διασποράς...

Καναδικές εκλογές - Κόμματα και ιδεολογίες

Στις 28 Απριλίου 2025, οι Καναδοί πολίτες καλούνται στις κάλπες να εκλέξουν τους 343 βουλευτές του Καναδικού Κοινοβουλίου για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Ο κατάλογος των καναδικών πολιτικών κομμάτων περιέχει συνολικά 16 κόμματα, με μεγαλύτερα 5 από αυτά, τα οποία η στήλη σας τα παρουσιάζει περιληπτικά. Το Φιλελεύθερο κόμμα του Καναδά είναι το παλαιότερο κόμμα της χώρας σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το κόμμα παραδοσιακά τοποθετείται στο κέντρο της καναδικής πολιτικής σκηνής, αριστερά του Συντηρητικού κόμματος και δεξιά του Νέου Δημοκρατικού κόμματος. Το κόμμα κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή του Καναδά για το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα, καθώς βρισκόταν στην κυβέρνηση για συνολικά 69 χρόνια, περισσότερο από κάθε άλλο κόμμα του ανεπτυγμένου κόσμου. Ανάμεσα στα επιτεύγματα του κόμματος στην πολιτική ζωή της χώρας συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων, η Καθολική Ιατρική Περίθαλψη, το Συνταξιοδοτικό Πρόγραμμα του Καναδά, τα Φοιτητικά Δάνεια, η Επισημοποίηση της Διγλωσσίας, η Πολυπολιτισμικότητα, η Αναθεώρηση του Συντάγματος του Καναδά, η εδραίωση της Καναδικής Χάρτας και Δικαιωμάτων και των Ελευθεριών, το Νομοσχέδιο Σαφήνειας, και η Νομιμοποίηση του Γάμου Ομοφυλοφίλων. Νέος ηγέτης του κόμματος και προσωρινός πρωθυπουργός είναι ο Μάρκ Κάρνει. Το Συντηρητικό Κόμμα του Καναδά, γνωστό και με την ονομασία Τόρις, τοποθετείται στα δεξιά του πολιτικού φάσματος του Καναδά. Σημερινός αρχηγός του κόμματος είναι ο Πιέρ Πουαλιέβρ. Το κόμμα σχηματίστηκε ύστερα από την συγχώνευση της Καναδικής Συμμαχίας (πρώην Μεταρρυθμιστικό Κόμμα του Καναδά) και του Προοδευτικού Συντηρητικού Κόμματος του Καναδά. Ανήλθε στην εξουσία στις εκλογές του 2006 σχηματίζοντας κυβέρνηση μειοψηφίας, κάτι που διατηρήθηκε στις εκλογές του 2008, ενώ σχημάτισε την πρώτη κυβέρνηση πλειοψηφίας το 2011. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα των Συντηρητικών επί πρωθυπουργίας Μπράιαν Μαλρούνι, ήταν η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου μεταξύ του Μεξικού, των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά. Το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα είναι ένα καναδικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Τωρινός αρχηγός του κόμματος είναι ο Τζαγκμίτ Σινγκ από το 2017. Το κόμμα ιδρύθηκε το 1961 ύστερα από συγχώνευση της Συνεργατικής Ομοσπονδίας Κοινοπολιτείας με το Καναδικό Εργατικό Κογκρέσο. Το Πράσινο Κόμμα του Καναδά ιδρύθηκε το 1983. Οι Πράσινοι προωθούν μία πολιτική πλατφόρμα που θα αντικατοπτρίζει τις Θεμελιώδεις Αξίες της Οικολογικής Σοφίας, την Κοινωνική Δικαιοσύνη, τη Δημοκρατία, της Εγγύτητας και της μη-βίας. Επικεφαλής του κόμματος είναι η Ελισάβετ Μέι και ο Ζόναθαν Πεντρό Το αυτονομιστικό κόμμα Μπλοκ Κεμπεκουά ιδρύθηκε το 1991 με σκοπό να προασπίσει τα δικαιώματα του Κεμπέκ και να προωθήσει την ιδέα της ανεξαρτησίας. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό όσων στηρίζουν την ανεξαρτησία του Κεμπέκ έχει μειωθεί σε σχέση με το 1995, όταν το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της επαρχίας από τον Καναδά απορρίφτηκε για πολύ λίγο. Ο αρχηγός του κόμματος Φρανσουά Μπλανσέ, έχει περιορίσει τη ρητορική του κόμματος υπέρ της ανεξαρτησίας και το εμφανίζει ως υπέρμαχο των συμφερόντων της γαλλόφωνης επαρχίας και γαλλικής γλώσσας στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο.

Γιατί αλλάζουμε άποψη;

Σωστή ή λανθασμένη, είναι γνωστό ότι κάθε άνθρωπος έχει την προσωπική του άποψη γι’ αυτά που συμβαίνουν. Ωστόσο, όσο άκαμπτοι και αν είμαστε, πολλές φορές έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι αλλάζουν πολύ συχνά άποψη ακόμη και όσον αφορά τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Στις Αμερικανικές εκλογές του 2016, ο Donald Trump είχε τη μικρότερη αποδοχή από τον κόσμο στις δημοσκοπήσεις συγκριτικά με οποιονδήποτε υποψήφιο Αμερικανό πρόεδρο από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, μετά την εκλογή του, οι ίδιοι άνθρωποι που τον απέρριπταν άρχισαν να έχουν πιο θετική στάση απέναντί του. Μία εξήγηση γι’ αυτό ήταν ότι ο εναρκτήριος λόγος του ήταν αυτός που έδωσε στο κοινό την αυτοπεποίθηση που έψαχνε. Βέβαια ο κόσμος δεν ξεκίνησε να τον αγαπά μόλις ανέλαβε την εξουσία, αλλά απλώς ξεκίνησε να τον αντιπαθεί λιγότερο από πριν. Στην ουσία συνειδητοποίησαν όλοι ότι δεν τους ωφελούσε να συνεχίσουν να αισθάνονται θυμωμένοι με την εκλογή του, γι’ αυτό υποσυνείδητα έψαξαν τρόπους να πείσουν τον εαυτό τους ότι όλα θα ήταν καλά με αυτό το αποτέλεσμα. Μόλις πριν λίγους μήνες η δημοτικότητα του πρώην Καναδού πρωθυπουργού Justin Trudeau, μετά από τρείς διαδοχικές εκλογικές νίκες έφτασε στην απόλυτη παρακμή και το Φιλελεύθερο κόμμα κατέγραψε τα χαμηλότερα ποτέ ποσοστά. Τη στιγμή που γράφεται το παρόν άρθρο, ο αντικαταστάτης του και Φιλελεύθερος υποψήφιος στις επερχόμενες ομοσπονδιακές εκλογές, Mark Carney έχει το προβάδισμα, συγκεντρώνοντας τη μεγαλύτερη στήριξη από τα μέλη του κόμματος και τους ψηφοφόρους. Γιατί άραγε οι εκλογές τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πιο απρόβλεπτες; Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές και κοινωνιολόγους, οι κοινωνίες σήμερα είναι πιο διχασμένες από ποτέ με αποτέλεσμα οι ψηφοφόροι να αλλάζουν στάση την τελευταία στιγμή ή να επηρεάζονται από έντονες αντιπαραθέσεις. Οι πληροφορίες και η παραπληροφόρηση διαδίδονται ταχύτατα, επηρεάζοντας απόψεις ακόμα και λίγο πριν τις εκλογές. Οι ψηφοφόροι δεν είναι πλέον πιστοί σε συγκεκριμένες πολιτικές παρατάξεις, αλλάζουν προτιμήσεις ανάλογα με την επικαιρότητα και τις προσωπικότητες των υποψηφίων. Ακόμη, οικονομικές κρίσεις, σκάνδαλα και διεθνείς εξελίξεις μπορούν να αλλάξουν απότομα την κοινή γνώμη. Πολλές δημοσκοπήσεις είτε αποτυγχάνουν να προβλέψουν τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων είτε τους επηρεάζουν αντί να τους καταγράφουν. Η κινητοποίηση διαφορετικών κοινωνικών ομάδων τέλος, μπορεί να φέρει απρόσμενα αποτελέσματα. Έρευνες εξάλλου καταδεικνύουν ότι οι άνθρωποι αλλάζουν γνώμη εύκολα για πολλούς λόγους, ανάλογα με τις συνθήκες, τα συναισθήματά τους και τις πληροφορίες που λαμβάνουν . Όταν π.χ. μαθαίνουν κάτι καινούργιο, μπορεί να συνειδητοποιήσουν ότι η προηγούμενη άποψή τους δεν ήταν σωστή ή ολοκληρωμένη. Τα συναισθήματα επηρεάζουν την κρίση μας. Όταν αλλάζει η διάθεσή μας, μπορεί να αλλάξει και η γνώμη μας. Οι άνθρωποι γύρω μας μπορούν να επηρεάσουν τις απόψεις μας, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Μερικές φορές αλλάζουμε γνώμη για να μην έρθουμε σε δύσκολη θέση ή για να προσαρμοστούμε σε μια νέα κατάσταση…