Πολιτική σάτιρα: Αντιδράσεις και ερωτήματα

Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εμβληματικά προγράμματα πολιτικής σάτιρας της αμερικανικής τηλεόρασης, το The Late Show, αποτελεί παρελθόν για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS. Ο Στίβεν Κολμπέρ, ο καυστικός οικοδεσπότης της εκπομπής τα τελευταία δέκα χρόνια, γνωστός για τη συστηματική και δηκτική κριτική του προς τον Ντόναλντ Τραμπ, απομακρύνθηκε αιφνιδιαστικά από το πρόγραμμα του σταθμού. Η απόφαση της ακύρωσης έρχεται σε μια ιδιαίτερα τεταμένη περίοδο, καθώς μόλις λίγες ημέρες πριν την επίσημη ανακοίνωση, ο Κολμπέρ είχε σχολιάσει με έντονο ύφος την εξωδικαστική συμφωνία ύψους 16 εκατομμυρίων δολαρίων που επετεύχθη μεταξύ του Τραμπ και της Paramount, μητρικής εταιρείας του CBS, μετά από μήνυση του πρώτου κατά της εκπομπής 60 Minutes. Ο παρουσιαστής χαρακτήρισε την πληρωμή «μια μεγάλη χοντρή δωροδοκία», πυροδοτώντας έτσι έντονες αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον δημόσιο διάλογο. Παρά τις εικασίες που συνδέουν την ακύρωση με την κριτική στάση του Κολμπέρ, η διοίκηση του CBS αρνείται οποιαδήποτε πολιτική σκοπιμότητα. Σε κοινή ανακοίνωσή τους, τα υψηλόβαθμα στελέχη του δικτύου, διευκρίνισαν ότι πρόκειται για «καθαρά οικονομική απόφαση», υπογραμμίζοντας πως «δεν σχετίζεται με την απόδοση της εκπομπής, το περιεχόμενο ή άλλα ζητήματα που αφορούν την Paramount». Ωστόσο, η χρονική σύμπτωση της ακύρωσης με την επικριτική στάση του παρουσιαστή και τη σχέση της μητρικής εταιρείας με τον Ντόναλντ Τραμπ έχει εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ανεξαρτησία των μέσων και την ελευθερία της σάτιρας σε ένα πολιτικοποιημένο τηλεοπτικό τοπίο. Γεγονός πάντως είναι πως τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την εκλογή Τραμπ, πολλοί καλλιτέχνες τάχθηκαν ανοιχτά εναντίον του και γενικότερα ενάντια στον δεξιό λαϊκισμό, την ξενοφοβία και τις επιθέσεις κατά των ΜΜΕ. Αυτό ενίσχυσε τη δημόσια σύνδεσή τους με την αριστερή πλευρά του πολιτικού φάσματος. Η τέχνη συχνά λειτουργεί ως αντίλογος στην εξουσία, στον συντηρητισμό και στις ανισότητες. Οι καλλιτέχνες, μέσω του έργου τους, έχουν ιστορικά ασχοληθεί με την αμφισβήτηση της κατεστημένης τάξης, την υπεράσπιση των αδυνάτων και τη διεκδίκηση αλλαγών, αξίες που ευθυγραμμίζονται με τις αριστερές ιδέες. Το Λος Άντζελες, όπου εδρεύει η κινηματογραφική βιομηχανία και η Καλιφόρνια γενικότερα, είναι παραδοσιακά πιο προοδευτικές πολιτείες στις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι ζητήματα όπως τα δικαιώματα των μειονοτήτων, των γυναικών, της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, η κλιματική αλλαγή και η κοινωνική δικαιοσύνη, βρίσκονται στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου, στοιχεία που συνδέονται άμεσα με την αριστερή πολιτική σκέψη. Καθώς οι σταρ του Χόλυγουντ έχουν ευρεία απήχηση, κάποιοι αισθάνονται ηθική υποχρέωση να χρησιμοποιήσουν τη φήμη τους για να προωθήσουν κοινωνικά ζητήματα. Ο «αριστερός» λόγος θεωρείται συχνά πιο ανθρωπιστικός ή ιδεαλιστικός, και συνεπώς ελκυστικός για δημόσιες τοποθετήσεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι δεν είναι όλοι οι καλλιτέχνες αριστεροί, απλώς η πιο έντονη δημόσια παρουσία των προοδευτικών φωνών δημιουργεί την αίσθηση πολιτικής ομοιομορφίας. Υπάρχουν και συντηρητικοί ή «φιλελεύθεροι μεν, δεξιοί δε» καλλιτέχνες, αν και συχνά λιγότερο εκδηλωτικοί.