Τίτλοι τέλους στη σάτιρα;

Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εμβληματικά προγράμματα πολιτικής σάτιρας της αμερικανικής τηλεόρασης, το The Late Show, αποτελεί παρελθόν για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS. Ο Stephen Colbert, ο καυστικός οικοδεσπότης της εκπομπής τα τελευταία δέκα χρόνια, γνωστός για τη συστηματική και δηκτική κριτική του προς τον πρόεδρο Donald Trump, απομακρύνθηκε αιφνιδιαστικά από το πρόγραμμα του σταθμού. Η επίσημη εξήγηση; Καθαρά οικονομική απόφαση. Σύμφωνα με το CBS, η εκπομπή κόστιζε πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο και εμφάνιζε ζημία περίπου 40 εκατομμυρίων. Παρότι είχε τηλεοπτικό κοινό, έβλεπε το 80% των θεατών της να μετακομίζει στο YouTube. Βέβαια, η ανακοίνωση ήρθε μόλις τρεις μέρες μετά από ένα επεισόδιο όπου ο Colbert χαρακτήρισε την εξωδικαστική συμφωνία των 16 εκατομμυρίων δολαρίων της Paramount με τον Donald Trump ως μια «χοντρή δωροδοκία». Η Paramount λέει ότι τα δύο γεγονότα δεν σχετίζονται. Η χρονική σύμπτωση της κριτικής στον Trump και της ανακοίνωσης της ακύρωσης άναψε φωτιές. Πολιτικοί όπως η Elizabeth Warren και ο Adam Schiff δήλωσαν ότι «ο κόσμος αξίζει να ξέρει» αν υπήρξε πολιτική παρέμβαση. Η Writers Guild of America ζήτησε μέχρι και έρευνα από την Εισαγγελία της Νέας Υόρκης. Δεν αποκλείεται ο Trump να ευθύνεται εν μέρει για την ακύρωση της εκπομπής, γεγονός πάντως είναι πως η σάτιρα στις ΗΠΑ - και όχι μόνο - βρίσκεται σήμερα σε μια πολύ περίεργη φάση: Από τη μια πλευρά, οι late night εκπομπές και οι κωμικοί θέλουν να είναι αιχμηροί, προκλητικοί και να σατιρίζουν τα πάντα, πολιτικούς, ιδεολογίες, θρησκείες, κοινωνικά στερεότυπα. Αυτό ήταν πάντα το καύσιμο της σάτιρας: να πατάει εκεί που πονάει. Από την άλλη, με την «έλευση» της woke κουλτούρας, πολλοί δημιουργοί αισθάνονται ότι περπατούν πάνω σε ναρκοπέδιο. Ένα λάθος αστείο μπορεί να παρεξηγηθεί, να θεωρηθεί «προσβλητικό» ή «τοξικό» και να οδηγήσει σε δημόσιο λιντσάρισμα… Αυτό φυσικά περιορίζει την ελευθερία έκφρασης, αφού ο κωμικός αντί να ασχοληθεί με την ουσία, σκέφτεται πρώτα «μήπως παρεξηγηθεί». Το αποτέλεσμα: Οι εκπομπές γίνονται πιο «στειρωμένες» και politically correct. Η αιχμηρή, αληθινά ανατρεπτική σάτιρα σιγά-σιγά εξαφανίζεται. Το κοινό που κάποτε έβρισκε καταφύγιο σε αυτά τα προγράμματα τα εγκαταλείπει, γιατί δεν γελάει με τη «λογοκρισία των δικαιωματιστών». Έτσι, η τηλεθέαση πέφτει και η σάτιρα που ήταν πάντα «φωνή ελευθερίας», καταντά πολλές φορές ένας προσεγμένος, αποστειρωμένος μονόλογος που προσπαθεί να μην ενοχλήσει κανέναν, με το αναπόφευκτο αποτέλεσμα. Επόμενος στη λίστα φαίνεται να είναι ο Howard Stern. Σύμφωνα με φήμες η Sirius XM δεν είναι διατεθειμένη να ανανεώσει το συμβόλαιό του, καθώς αποκάλεσε τους ψηφοφόρους του Donald Trump ηλίθιους… Όπως εικάζεται, σειρά αναμένεται να έχουν οι κωμικοί Jimmy Kimmel, Jimmy Fallon και Jon Stewart. Ο Donald Trump τους χαρακτήρισε βαρετούς και καθόλου αστείους. Παρά την διαφορετική πολιτική αντίληψη μου με τον αμερικανό πρόεδρο, οφείλω να συμφωνήσω μαζί του…