Total Pageviews

Sunday, July 27, 2025

Το "φακελάκι" ζει και βασιλεύει...

Η είδηση ήρθε δια στόματος του Έλληνα Υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη. Ασθενής κατήγγειλε χειρούργο ότι του ζήτησε 100 ευρώ για να τον χειρουργήσει. Βέβαια, η είδηση αυτή δεν εξέπληξε σχεδόν κανέναν. Το «φακελάκι» στην Ελλάδα, παρά τα αυστηρά μέτρα της κυβέρνησης, ζει και βασιλεύει... Τι είναι όμως το «φακελάκι», για όσους τυχόν δεν γνωρίζουν; Φακελάκι αποκαλείται η παράνομη αμοιβή, το φαινόμενο της ενεργητικής ή παθητικής δωροδοκίας υπαλλήλων, δημοσίων ή ιδιωτικών και άλλων εργαζομένων, όπως ιατρών, εφοριακών, εργαζομένων σε πολεοδομίες, πολιτικών, δημοσιογράφων κ.α. Το φακελάκι είναι ένα φαινόμενο διαφθοράς που δεν εντοπίζεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παρά τις συλλήψεις που γίνονται κατά καιρούς, οι δράστες συνήθως δεν εντοπίζονται. Σκάνδαλα χρηματισμού πολιτικών εξ’ άλλου, έχουν δημοσιευθεί τα τελευταία χρόνια, εκτός από την Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες. Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους τομείς της παραοικονομίας, είναι δύσκολο να υπολογιστεί το συνολικό κόστος της πρακτικής. Κατά καιρούς έχουν αναφερθεί από έρευνες εκτιμήσεις για δισεκατομμύρια ευρώ. Το κόστος ανά περίπτωση εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 500 έως 5.000 - 6.000 ευρώ. Εκτός από την επιβάρυνση των πολιτών και τις απώλειες εσόδων του κράτους λόγω φοροδιαφυγής, το φακελάκι βλάπτει και τη φήμη του ιατρικού κυρίως συστήματος της Ελλάδας στο εξωτερικό. Ακόμη, συμβάλλει και στην κακή θέση που έχει η χώρα στη διαφθορά, κάνοντάς την πρώτη στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πέμπτη συνολικά. Παράλληλα, αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους χαμηλής κατάταξης της χώρας στις υπηρεσίες υγείας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η δωροδοκία αποτελεί κολάσιμη πράξη για τον Ελληνικό Ποινικό Κώδικα, είτε είναι ενεργητική είτε παθητική. Συγκεκριμένα, το άρθρο 235 γράφει: «Τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους ο υπάλληλος ή επαγγελματίας ή δέχεται ή προσφέρεται να δεχθεί δώρα ή άλλα ανταλλάγματα, που δεν δικαιούται, ή την υπόσχεση τέτοιων δώρων ή ανταλλαγμάτων, για ενέργεια ή παράλειψή του, μελλοντική ή ήδη τελειωμένη, η οποία είναι αντίθετη στα καθήκοντά του, ή ανάγεται στην υπηρεσία του». Το άρθρο 236 γράφει: «Με την ίδια ποινή του άρθρου 235 τιμωρείται όποιος δίνει, προσφέρει ή υπόσχεται τέτοια δώρα ή ανταλλάγματα. Η πράξη μένει ατιμώρητη αν αυτός με δική του θέληση και πριν εξετασθεί οπωσδήποτε για την πράξη του, αναγγείλει στον εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή σε οποιοδήποτε ανακριτικό υπάλληλο ή άλλη αρμόδια αρχή, εγχειρίζοντας έγγραφη αναφορά ή προφορικά, οπότε συντάσσεται σχετική έκθεση. Στην περίπτωση αυτή το δώρο ή το αντάλλαγμα που τυχόν κατασχέθηκε ή έχει παραδοθεί στον ανακριτή, αποδίδεται σ’ αυτόν που το έδωσε και δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση αυτή η διάταξη του άρθρου 238». Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, έχουν συλληφθεί μέχρι σήμερα τα τελευταία χρόνια, πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι και καταδικαστεί σε φυλάκιση, συνήθως ενός έως τεσσάρων ετών. Ωστόσο, υπήρχαν και αρκετές περιπτώσεις αθώωσης στο Εφετείο και επιστροφής στην υπηρεσία. Αυτά, προς γνώση και συμμόρφωση…

Friday, July 25, 2025

Πολιτική σάτιρα: Αντιδράσεις και ερωτήματα

Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και εμβληματικά προγράμματα πολιτικής σάτιρας της αμερικανικής τηλεόρασης, το The Late Show, αποτελεί παρελθόν για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS. Ο Στίβεν Κολμπέρ, ο καυστικός οικοδεσπότης της εκπομπής τα τελευταία δέκα χρόνια, γνωστός για τη συστηματική και δηκτική κριτική του προς τον Ντόναλντ Τραμπ, απομακρύνθηκε αιφνιδιαστικά από το πρόγραμμα του σταθμού. Η απόφαση της ακύρωσης έρχεται σε μια ιδιαίτερα τεταμένη περίοδο, καθώς μόλις λίγες ημέρες πριν την επίσημη ανακοίνωση, ο Κολμπέρ είχε σχολιάσει με έντονο ύφος την εξωδικαστική συμφωνία ύψους 16 εκατομμυρίων δολαρίων που επετεύχθη μεταξύ του Τραμπ και της Paramount, μητρικής εταιρείας του CBS, μετά από μήνυση του πρώτου κατά της εκπομπής 60 Minutes. Ο παρουσιαστής χαρακτήρισε την πληρωμή «μια μεγάλη χοντρή δωροδοκία», πυροδοτώντας έτσι έντονες αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον δημόσιο διάλογο. Παρά τις εικασίες που συνδέουν την ακύρωση με την κριτική στάση του Κολμπέρ, η διοίκηση του CBS αρνείται οποιαδήποτε πολιτική σκοπιμότητα. Σε κοινή ανακοίνωσή τους, τα υψηλόβαθμα στελέχη του δικτύου, διευκρίνισαν ότι πρόκειται για «καθαρά οικονομική απόφαση», υπογραμμίζοντας πως «δεν σχετίζεται με την απόδοση της εκπομπής, το περιεχόμενο ή άλλα ζητήματα που αφορούν την Paramount». Ωστόσο, η χρονική σύμπτωση της ακύρωσης με την επικριτική στάση του παρουσιαστή και τη σχέση της μητρικής εταιρείας με τον Ντόναλντ Τραμπ έχει εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ανεξαρτησία των μέσων και την ελευθερία της σάτιρας σε ένα πολιτικοποιημένο τηλεοπτικό τοπίο. Γεγονός πάντως είναι πως τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την εκλογή Τραμπ, πολλοί καλλιτέχνες τάχθηκαν ανοιχτά εναντίον του και γενικότερα ενάντια στον δεξιό λαϊκισμό, την ξενοφοβία και τις επιθέσεις κατά των ΜΜΕ. Αυτό ενίσχυσε τη δημόσια σύνδεσή τους με την αριστερή πλευρά του πολιτικού φάσματος. Η τέχνη συχνά λειτουργεί ως αντίλογος στην εξουσία, στον συντηρητισμό και στις ανισότητες. Οι καλλιτέχνες, μέσω του έργου τους, έχουν ιστορικά ασχοληθεί με την αμφισβήτηση της κατεστημένης τάξης, την υπεράσπιση των αδυνάτων και τη διεκδίκηση αλλαγών, αξίες που ευθυγραμμίζονται με τις αριστερές ιδέες. Το Λος Άντζελες, όπου εδρεύει η κινηματογραφική βιομηχανία και η Καλιφόρνια γενικότερα, είναι παραδοσιακά πιο προοδευτικές πολιτείες στις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι ζητήματα όπως τα δικαιώματα των μειονοτήτων, των γυναικών, της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, η κλιματική αλλαγή και η κοινωνική δικαιοσύνη, βρίσκονται στο επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου, στοιχεία που συνδέονται άμεσα με την αριστερή πολιτική σκέψη. Καθώς οι σταρ του Χόλυγουντ έχουν ευρεία απήχηση, κάποιοι αισθάνονται ηθική υποχρέωση να χρησιμοποιήσουν τη φήμη τους για να προωθήσουν κοινωνικά ζητήματα. Ο «αριστερός» λόγος θεωρείται συχνά πιο ανθρωπιστικός ή ιδεαλιστικός, και συνεπώς ελκυστικός για δημόσιες τοποθετήσεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι δεν είναι όλοι οι καλλιτέχνες αριστεροί, απλώς η πιο έντονη δημόσια παρουσία των προοδευτικών φωνών δημιουργεί την αίσθηση πολιτικής ομοιομορφίας. Υπάρχουν και συντηρητικοί ή «φιλελεύθεροι μεν, δεξιοί δε» καλλιτέχνες, αν και συχνά λιγότερο εκδηλωτικοί.

Friday, July 18, 2025

Καναδάς σε κλoιό καύσωνα: Η χώρα του χιονιού λιώνει...

Το φετινό καλοκαίρι ο πλανήτης βιώνει έναν από τους πιο σφοδρούς και παρατεταμένους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών. Από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έως την Ασία και την Αφρική, οι θερμοκρασίες ξεπερνούν κατά πολύ τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, καταρρίπτοντας ρεκόρ και δοκιμάζοντας τα όρια των ανθρώπων, των οικοσυστημάτων και των υποδομών. Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και χρόνια. Ο φετινός καύσωνας δεν είναι τυχαίος ούτε μεμονωμένος. Είναι συνέπεια της παγκόσμιας υπερθέρμανσης του πλανήτη, που οφείλεται κυρίως στην αλόγιστη καύση ορυκτών καυσίμων, την αποψίλωση των δασών και την ανεξέλεγκτη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Οι συνέπειες του καύσωνα είναι ήδη δραματικές. Σε πολλές χώρες καταγράφονται εκατοντάδες θάνατοι λόγω θερμοπληξίας, ενώ τα νοσοκομεία ασφυκτιούν από περιστατικά αφυδάτωσης και αναπνευστικών προβλημάτων. Οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους αποτελούν τις πιο ευάλωτες ομάδες. Επιπλέον, ο καύσωνας έχει σοβαρό αντίκτυπο στις υποδομές: πυρκαγιές κατακαίνε δάση και κατοικημένες περιοχές, το ηλεκτρικό δίκτυο βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης, λόγω της αυξημένης ζήτησης για ψύξη, ενώ σε αρκετές περιοχές σημειώνονται διακοπές υδροδότησης και προβλήματα στην αγροτική παραγωγή. Παραδοσιακά, ο Καναδάς θεωρείται μια χώρα με σχετικά ήπια και δροσερά καλοκαίρια, ιδιαίτερα στις βόρειες περιοχές. Όμως, τα τελευταία χρόνια, και φέτος περισσότερο από ποτέ, η χώρα έρχεται αντιμέτωπη με ακραίες θερμοκρασίες που πλήττουν τόσο τις αστικές όσο και τις αγροτικές περιοχές. Το 2025 ο Καναδάς κατέγραψε σε αρκετές περιοχές θερμοκρασίες πάνω από 35°C, ακόμη και στα βόρεια της Βρετανικής Κολομβίας και της Αλμπέρτα, τιμές εξαιρετικά σπάνιες για τις περιοχές αυτές. Η θερμοκρασία-ρεκόρ προκαλεί ανησυχία στους επιστήμονες, καθώς συνδυάζεται με χαμηλή υγρασία και ξηρασία. Οι παρατεταμένοι καύσωνες οδηγούν σε εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές. Το 2023 ο Καναδάς είχε τη χειρότερη χρονιά καταγεγραμμένων πυρκαγιών και φέτος η κατάσταση δείχνει να επαναλαμβάνεται. Οι πυρκαγιές επιδεινώνουν την ποιότητα του αέρα όχι μόνο στον Καναδά, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, με καπνό να φτάνει μέχρι τη Νέα Υόρκη και το Σικάγο. Οι καύσωνες επηρεάζουν ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού: ηλικιωμένους, άτομα με χρόνια νοσήματα και τους άστεγους. Παράλληλα, πολλές κατοικίες στον Καναδά δεν διαθέτουν κλιματιστικά, καθώς η χώρα δεν είχε συνηθίσει τέτοιες θερμοκρασίες, κάτι που τώρα αλλάζει με ανησυχητική ταχύτητα. Η αγροτική παραγωγή πλήττεται από την ξηρασία και τις ακραίες συνθήκες, με καλλιέργειες όπως σιτηρά και φρούτα να καταστρέφονται πρόωρα. Παράλληλα, η αυξημένη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας για ψύξη οδηγεί σε υψηλά φορτία στο δίκτυο, με κίνδυνο διακοπών. Εάν δεν αναλάβουμε άμεσα δράση, τα φαινόμενα αυτά δεν θα είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι χωρίς άμεση μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, οι καύσωνες θα γίνουν συχνότεροι, μακρύτεροι και φονικότεροι. Γεγονός που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη…

Thursday, July 10, 2025

Πανηγύρια - Σβήνουν οι ψησταριές, χάνεται η παράδοση;

Η Ελλάδα στέκεται στο κατώφλι μιας εποχής όπου τα πανηγύρια, όπως τα γνωρίζαμε, ίσως να αποτελούν πλέον παρελθόν, καθώς η κυβέρνηση βάζει τέλος στα παραδοσιακά εδέσματα όπως γουρουνοπούλες και σουβλάκια, που θα τα προσφέρουν μόνο με κέτερινγκ και καντίνες. Ένα πραγματικό πλήγμα στις παραδόσεις και τα έθιμα της πατρίδας επιφέρει η ελληνική κυβέρνηση, όπως αποτυπώνεται σε έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου κ. Σωτήρη Αναγνωστόπουλου, που απαγορεύει την παραδοσιακή ψησταριά με γουρουνοπούλες, σουβλάκια και άλλα κρεατικά στα διάφορα πανηγύρια. Η νέα νομοθεσία, που τίθεται σε εφαρμογή φέτος το καλοκαίρι του 2025, καθορίζει τον τρόπο λειτουργίας του υπαίθριου εμπορίου, των παζαριών και των εμποροπανηγύρεων. Στο άρθρο 40 αναφέρεται ότι την ευθύνη λειτουργίας αναλαμβάνουν οι Δήμοι ή οι εκκλησιαστικοί φορείς και περιλαμβάνει ρυθμιστικούς κανόνες, τόσο της γραφειοκρατίας όσο και της παρασκευής και πώλησης ετοίμου φαγητού και ποτών. Συγκεκριμένα, επιβάλλει στους διοργανωτές να συνεργάζονται αποκλειστικά με επαγγελματίες του κλάδου και πιστοποιημένες εταιρίες κέτερινγκ και καντίνες του στάσιμου ή πλανόδιου εμπορίου, απειλώντας με αυστηρές κυρώσεις όσους δεν συμμορφωθούν. Το έγγραφο, πού θα διαβιβαστεί σε όλες τις αστυνομικές διευθύνσεις της χώρας, σηματοδοτεί το τέλος μιας μακραίωνης παράδοσης, προκαλώντας θλίψη και οργή στις τοπικές κοινωνίες. Τα πανηγύρια, βαθιά ριζωμένα στην πολιτιστική και κοινωνική ταυτότητα της Ελλάδας, αποτελούν για αιώνες χώρο συνάντησης, χαράς και διατήρησης των εθίμων. Οι ψησταριές με γουρουνοπούλες και σουβλάκια, που στήνονταν με την εθελοντική προσφορά των κατοίκων, ήταν αναπόσπαστο κομμάτι αυτών των εκδηλώσεων, φέρνοντας κοντά κοινότητες και διατηρώντας ζωντανές τις παραδόσεις. Ωστόσο η νέα νομοθεσία, επικαλούμενη την ανάγκη τήρησης υγειονομικών κανόνων, φορολογικής συμμόρφωσης και προστασίας από πυρκαγιές, επιβάλλει την χρήση επαγγελματικών υπηρεσιών κέτερινγκ, αποκόπτοντας τα πανηγύρια από την ψυχή τους. Η απόφαση αυτή δεν είναι απλώς μία γραφειοκρατική ρύθμιση, αποτελεί μία ευθεία απειλή για την επιβίωση των παραδοσιακών πανηγυριών, ιδιαίτερα στις μικρές κοινότητες όπου η εθελοντική συμμετοχή των κατοίκων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της διοργάνωσης. Το πρόσθετο κόστος, που συνεπάγεται υποχρεωτική συνεργασία με επαγγελματίες του κλάδου, κινδυνεύει να καταστήσει τα πανηγύρια οικονομικά μη βιώσιμα, οδηγώντας την ακύρωση πολλών εξ αυτών και στερώντας από τις τοπικές κοινωνίες έναν πυλώνα πολιτιστικής έκφρασης. Η απαγόρευση της γουρουνοπούλας και των παραδοσιακών ψησταριών δεν αφορά απλώς μία διοργάνωση των πανηγυριών, είναι ένα βαθύ πλήγμα στην πολιτιστική ταυτότητα της Ελλάδας. Η κυβέρνηση με την απόφασή της κινδυνεύει να αποξενώσει τις τοπικές κοινωνίες και να στερήσει από τις επόμενες γενιές την χαρά και την αυθεντικότητα αυτών των εθίμων. Καθώς το έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου διανέμεται στις αστυνομικές διευθύνσεις, οι διοργανωτές καλούνται να αντιμετωπίσουν την απειλή αυστηρών κυρώσεων, ενώ η Ελλάδα στέκεται στο κατώφλι μιας εποχής όπου τα πανηγύρια όπως τα γνωρίζαμε, ίσως να αποτελούν πλέον παρελθόν. Τελικά, όπως όλα δείχνουν, δεν θα υψωθεί τσίκνα φέτος το καλοκαίρι στα πολλά και περιλάλητα ελληνικά πανηγύρια…

Friday, July 4, 2025

Απέναντι στην Τουρκία: Μύθοι, πραγματικότητες και στρατηγικά διλήμματα

Γεγονός είναι ότι η Τουρκική απειλή απέναντι στην Ελλάδα γίνεται ολοένα και πιο έντονη. Είναι επίσης γεγονός ότι εδώ και έναν αιώνα, η ελληνική εξωτερική πολιτική μοιάζει να κινείται με έναν βασικό γνώμονα: τον φόβο απέναντι στην Τουρκία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις γεωπολιτικών αναλυτών δεν είναι αβάσιμοι όλοι οι φόβοι των Ελλήνων. Η στάση της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα υπήρξε διαχρονικά επιθετική: από τη διαρκή αμφισβήτηση της κυριαρχίας στο Αιγαίο μέχρι την εισβολή και κατοχή στην Κύπρο. Μετά το 1974 και ιδιαίτερα λόγω της στάσης των ΗΠΑ και της αδράνειας από τη διεθνή κοινότητα, εδραιώθηκε στην Ελλάδα μια κουλτούρα καχυποψίας, σύμφωνα με την οποία η Άγκυρα απολαμβάνει προνομιακής μεταχείρισης από τη Δύση και λειτουργεί με ανεξέλεγκτη ασυδοσία. Ωστόσο, η εικόνα της Τουρκίας ως πανίσχυρης περιφερειακής δύναμης, στρατιωτικά αήττητης και διπλωματικά πανέξυπνης, φαίνεται όλο και πιο μακριά από την πραγματικότητα. Η σημερινή Τουρκία βρίσκεται σε βαθιά κρίση, σε όλα τα επίπεδα. Δημοκρατικά, βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Οι δείκτες του κράτους δικαίου, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης έχουν επιδεινωθεί ραγδαία, ιδιαίτερα κατά την πολυετή διακυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι διώξεις και οι φυλακίσεις των πολιτικών αντιπάλων, η φίμωση των ΜΜΕ και η διόγκωση του πολιτικού Ισλάμ έχουν μετατρέψει τη χώρα σε μια αυταρχική δημοκρατία. Οικονομικά, η Τουρκία έχει απολέσει το δυναμικό της. Η περίοδος θεαματικής ανάπτυξης μεταξύ 2006 και 2017 έχει δώσει τη θέση της σε στασιμότητα και αστάθεια. Ο πληθωρισμός καλπάζει (άνω του 45%) η τουρκική λίρα έχει καταρρεύσει και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένει χαμηλό. Οι επενδύσεις αποσύρονται, ενώ και η κοινωνία της Τουρκίας είναι βαθιά διαιρεμένη, με έντονες γεωγραφικές και πολιτισμικές ανισότητες. Παρά τα παραπάνω, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την Τουρκία ως μια σχεδόν ανίκητη υπερδύναμη. Αυτή η φοβική στάση οδηγεί στην πάγια αναβολή της αντιμετώπισης των διμερών διαφορών. Από την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, που ήταν η μόνη ελληνοτουρκική διαφορά στις αρχές της δεκαετίας του ’70, έχουμε φτάσει σήμερα σε ένα πλήθος απαιτήσεων: γκρίζες ζώνες, αποστρατιωτικοποίηση νησιών, ζητήματα μειονοτήτων και μεταναστευτικών ροών. Και όμως, η Ελλάδα δεν είναι αμελητέα δύναμη. Είναι σταθερή φιλελεύθερη δημοκρατία, μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, με αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο, ιδίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η παρουσία των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη και η ενίσχυση των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με F-35 ενισχύουν σημαντικά την αποτρεπτική της ισχύ. Αυτό που λείπει - επισημαίνουν οι αναλυτές - δεν είναι τα μέσα, αλλά η βούληση για ενεργητική και στρατηγική εξωτερική πολιτική. Η Ελλάδα θα πρέπει να απεγκλωβιστεί από τη φοβική της ψυχολογία και να δει την Τουρκία όχι ως παντοδύναμο αντίπαλο, αλλά ως έναν ευάλωτο γείτονα με μεγάλες προκλήσεις. Μόνο έτσι θα μπορέσει να καθίσει πραγματικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από θέση ισχύος και όχι αδυναμίας...