Χάνεται η ελληνική γλώσσα;

Διακόσιοι περίπου γλωσσολόγοι από διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες παρουσίασαν μία μελέτη που βγάζει ουκ ολίγα συμπεράσματα πάνω στις παρούσες γλωσσικές υπηρεσίες των νέων τεχνολογιών. Τα βασικότερα εργαλεία τα οποία μελέτησαν, ήταν η ύπαρξη αυτόματης μετάφρασης, η δυνατότητα φωνητικής αλληλεπίδρασης και ψηφιακής ανάλυσης κειμένου και η διαθεσιμότητα γλωσσικών πόρων ή πηγών. Πιο συγκεκριμένα, εξέτασαν εξονυχιστικά ιστοσελίδες που επιτρέπουν online μεταφράσεις. Το πείραμα δεν περιορίστηκε μόνο στην διαδικτυακή δραστηριότητα. Άλλωστε η τεχνολογία βρίσκεται και αλλού και αλληλεπιδρά με τη γλώσσα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας των γλωσσολόγων, τρείς ευρωπαϊκές γλώσσες είναι αυτές που κινδυνεύουν άμεσα με ψηφιακό αποκλεισμό. Τα ισλανδικά, τα λιθουανικά και τα μαλτέζικα. Τα ελληνικά, τα βουλγαρικά, τα ουγγρικά και τα πολωνικά είναι η αμέσως επόμενη ομάδα γλωσσών, αυτές δηλαδή που έχουν κάποια τεχνολογική υποστήριξη, αλλά πάρα πολύ μικρή. Βέβαια, η γλώσσα που σε καμία περίπτωση δεν φοβάται να χαθεί είναι τα αγγλικά αλλά και οι υπόλοιπες «μεγάλες» γλώσσες της γηραιάς ηπείρου (γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά, πορτογαλικά) οι οποίες χαρακτηρίζονται από «μέτρια» υποστήριξη, γεγονός που μεγαλώνει - τουλάχιστον στο Internet - πολύ το χάσμα τους από τα αγγλικά. Οι επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας, Χανς Ουζκοράιτ και Γκέοργκ Ρεμ τόνισαν την ανάγκη να εξασφαλιστεί ο εφοδιασμός των μικρότερων και λιγότερο πλούσιων σε ψηφιακούς πόρους γλωσσών με τις απαραίτητες βασικές τεχνολογίες, διαφορετικά οι γλώσσες αυτές είναι καταδικασμένες σε ψηφιακή εξαφάνιση. Σε καμία περίπτωση βέβαια τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι η ελληνική γλώσσα θα πάψει να υπάρχει. Αυτό όμως που δηλώνουν είναι η αδυναμία της να επιβληθεί στην ψηφιακή εποχή και η δυσκολία κατασκευής «εργαλείων» που θα την κάνουν πιο προσιτή σε όλους. Για παράδειγμα, ακόμη και οι αυτόματοι διορθωτές στους επεξεργαστές κειμένων που έχουμε όλοι στους υπολογιστές μας δεν υποστηρίζουν τα ελληνικά τόσο σωστά όσο άλλες γλώσσες. Πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν μιλούν τα ελληνικά τόσο καλά ή δεν διευκολύνονται στο να τα μάθουν καλύτερα μέσω της τεχνολογίας. Εν τω μεταξύ, η γραφή της ελληνικής γλώσσας με λατινικούς χαρακτήρες βρίσκει σήμερα όλο και περισσότερους οπαδούς, κυρίως νέους, που τη χρησιμοποιούν ως μέσο επικοινωνίας στο διαδίκτυο, αλλά και στα μηνύματα που ανταλλάσσουν με τα κινητά τους τηλέφωνα. Η χρήση των greeklish έχει προκαλέσει αντιδράσεις και ατελείωτες συζητήσεις, όχι μόνο από τον ακαδημαϊκό χώρο, αλλά και από το χώρο των σχολείων, για το εάν η χρήση τους καταστρέφουν την ελληνική γλώσσα. Πολλοί είναι οι εκπαιδευτικοί και οι γλωσσολόγοι που ανησυχούν από τη χρήση των greeklish. Τι ειρωνεία στ’ αλήθεια. Να επιβιώνει μία ξένη γλώσσα (η αγγλική) όπου η πλειοψηφία των λέξεών της είναι ελληνικές και να κινδυνεύει η ίδια η γλώσσα των γλωσσών! Με λίγα λόγια, ότι δεν κατάφεραν επί αιώνες οι ξένοι δυνάστες και κατακτητές το πετυχαίνει μέσα σε λίγες δεκαετίες η κατευθυνόμενη και ανύπαρκτης βούλησης τεχνολογία...

Πάσχα των δογμάτων Πάσχα!

Όταν ήμουν μικρό παιδί αναρωτιόμουν, πως γίνεται ο Χριστός κάποιες χρονιές να σταυρώνεται και να ανασταίνεται δύο φορές μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες... Κι όταν κάποτε η δασκάλα μας έδωσε την δογματική εξήγηση εγώ εξακολουθούσα να αναρωτιέμαι γιατί ο πάνσοφος Θεός δεν έφτιαχνε ένα ενιαίο ημερολόγιο για να μπορώ να γιορτάζω το Πάσχα με την καθολική θεία μου Άννα... Αργότερα βέβαια συνειδητοποίησα τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους οι δύο μεγάλες εκκλησίες δεν τα «έβρισκαν» στο θέμα αυτό. Εν πάση περιπτώσει, ήρθε και πάλι η χρονιά που εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί θα γιορτάσουμε μετά το Καθολικό Πάσχα, αν και πολλοί, για οικογενειακούς λόγους, θα το γιορτάσουν δύο φορές. Ανατρέχοντας στην ιστορία, η λέξη Πάσχα προέρχεται από την εβραϊκή «pesah» που σημαίνει «διάβαση» και γιορταζόταν σε ανάμνηση της απελευθέρωσης του εβραϊκού λαού από τους Αιγυπτίους και της διάβασης της Ερυθράς θάλασσας. Το Πάσχα η Λαμπρή, θεωρείται η μεγαλύτερη Χριστιανική γιορτή κατά την οποία γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού και τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή. Ξεκίνησε να γιορτάζεται ως κοινή γιορτή με τους εβραίους, αλλά σιγά - σιγά διαφοροποιήθηκε και οι Χριστιανοί γιόρταζαν το Πάσχα χωριστά μετά την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο το 325 μΧ. οπότε, όπως μας δίδαξαν στο μάθημα των θρησκευτικών, καθιερώθηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί ύστερα από την εαρινή ισημερία. Αν η πανσέληνος συμπέσει Κυριακή, τότε γιορτάζεται την επόμενη Κυριακή, κι αυτό για να μην συμπίπτει ποτέ με το εβραϊκό Πάσχα. Γιατί όμως δεν γιορτάζουν Ορθόδοξοι και Καθολικοί το Πάσχα πάντα την ίδια μέρα; Ο προσδιορισμός της ημερομηνίας του Πάσχα προκάλεσε πολλές και σφοδρές έριδες μεταξύ των Εκκλησιών. Στην ιστορία μπερδεύεται με την αλλαγή του ημερολογίου και την καθιέρωση του Γρηγοριανού, την πολιτική μισαλλοδοξία, την εμμονή στην παράδοση, δύσκολες αστρονομικές παρατηρήσεις βασισμένες σε αρχαίους πίνακες που κρατούν από τον 4ο αιώνα και έναν παράδοξο αλγόριθμο υπολογισμού. Κι όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα άλλες χρονιές το Πάσχα Ορθοδόξων και Καθολικών να συμπίπτει κι άλλες - όπως φέτος - να έχει μία εβδομάδα διαφορά. Έτσι το Λατινικό Πατριαρχείο της Ιερουσαλήμ αποφάσισε να υιοθετήσει από το 2013 το Ιουλιανό ημερολόγιο για τον υπολογισμό του Πάσχα, προκειμένου να λυθεί ένα πρακτικό πρόβλημα. Ο Οικουμενισμός στους Αγίους Τόπους δεν είναι ένα θεολογικό πρόβλημα, είναι ένα ποιμενικό πρόβλημα. Επειδή πολλές οικογένειες είναι μεικτές, η Καθολική Εκκλησία θεώρησε σωστό να υιοθετήσει μόνο για το Πάσχα, όχι για τα Χριστούγεννα, το Ιουλιανό ημερολόγιο, ώστε να καταστεί δυνατό οι Χριστιανικές οικογένειές μας να γιορτάζουν το Πάσχα μαζί. Ο παραιτηθείς Πάπας Βενέδικτος XVII είχε εκφράσει πολλές φορές την ελπίδα για συμφωνία στον εορτασμό του Πάσχα μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών παγκοσμίως. Μια ευχή που όμως δεν πραγματοποιήθηκε. Εύχομαι στους Χριστιανούς όλων των δογμάτων, Καλή Ανάσταση και Ευτυχισμένο Πάσχα...

Το ελληνοκαναδικό λόμπι

Αφορμή για το παρών άρθρο μου έδωσε η αναγγελθείσα καμπάνια συγκέντρωσης χρημάτων του Ελληνικού Κογκρέσου του Κεμπέκ με σκοπό τη δημιουργία λόμπι. Το άρθρο είναι βασισμένο σε εκτεταμένη μελέτη του καθηγητή του Κέντρου Νεοελληνικών σπουδών του πανεπιστημίου Μόντρεαλ, Στέφανου Κωνσταντινίδη. “Το ελληνικό λόμπι στον Καναδά θα κάνει αισθητή την παρουσία του το 1967 με την απριλιανή δικτατορία στην Ελλάδα. Οι Έλληνες ομογενείς θα επιδείξουν την περίοδο αυτή ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πατρίδα τους δημιουργώντας αντιδικτατορικές οργανώσεις, προσπαθώντας έτσι να πετύχουν την καταδίκη της δικτατορίας μέσα από την κυβέρνηση του Καναδά. Παρά το γεγονός ότι η Καναδική κυβέρνηση βρισκόταν υπό την αμερικανική σφαίρα επιρροής και διαμόρφωνε την εξωτερική πολιτική ως μέλος του ΝΑΤΟ, η ενεργοποίηση για αντιδικτατορικές ενέργειες βρήκε σημαντική απήχηση μόνο ως προς τον επηρεασμό της καναδικής κοινής γνώμης για τη δυσάρεστη κατάσταση που είχε περιέλθει η Ελλάδα και όχι σε θεσμικό πολιτικό επίπεδο. Το ελληνοκαναδικό λόμπι ήταν ένα εθνικό λόμπι που γεννήθηκε με αυθόρμητο τρόπο μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου και υποστήριξε τα εθνικά ζητήματα και τις εθνικές θέσεις της Ελλάδας. Οι ενοριακές κοινότητες που επικρατούσαν έδωσαν τη θέση τους σε ένα νέο μοντέλο ελληνικών αστικών κοινοτήτων που μέσα σε αυτό έκαναν την εμφάνισή τους ποικίλες οργανώσεις όπως πολιτιστικές, ακαδημαϊκές, εκπαιδευτικές κ.α. Οι οργανώσεις αυτές θα καταλήξουν από την ομπρέλα του «Ελληνοκαναδικού Κογκρέσου», της τριτοβάθμιας οργάνωσης που δημιουργήθηκε για να αντιπροσωπεύσει σε πανκαναδικό επίπεδο όλες τις οργανώσεις. Εκτός από τις αντιδικτατορικές θέσεις, οι ελληνικές ομάδες πίεσης στον Καναδά υπερασπίστηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα του Κυπριακού λαού διαμαρτυρόμενοι έντονα για την τουρκική κατοχή στη Μεγαλόνησο. Και σε αυτή την περίπτωση οι καναδικές κυβερνήσεις ακολουθώντας την ίδια εξωτερική πολιτική με τις υπόλοιπες χώρες του δυτικού κόσμου, απέφυγαν επίσημα να καταδικάσουν την παράνομη ενέργεια των τούρκων. Το ελληνοκαναδικό λόμπι παρέμεινε ενεργοποιημένο και στα ζητήματα που προέκυψαν με την ονομασία της Fyrom, με την κρίση στο Αιγαίο εξαιτίας των τουρκικών απαιτήσεων και των δικαιωμάτων της Ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία. Το κλίμα της παροικιακής οργάνωσης και της δημιουργίας ελληνοκαναδικών ενώσεων άρχισε να επηρεάζει τους έλληνες ομογενείς του Καναδά, όπου μετά το 1970 άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για την πολιτική ζωή. Η εκλογή, εν τω μεταξύ, Ελληνοκαναδών βουλευτών στην ομοσπονδιακή βουλή, προσμετράτε ως μία ακόμη θετική εξέλιξη στο χώρο του λόμπι. Το ελληνοκαναδικό λόμπι έδρασε ως μία αυτοδιαχειριζόμενη προσπάθεια που όμως δεν υποστηρίχτηκε από την Ελλάδα με μία επίσημη εθνική στρατηγική”. Ατυχώς, η τακτική «διαίρει και βασίλευσε» οδήγησε στη δημιουργία τοπικών κογκρέσων, άνευ ουσιαστικής προσφοράς, ορισμένα εκ των οποίων αμφισβητώντας την νομιμότητα του εθνικού, το έσυραν εντελώς απερίσκεπτα στα δικαστήρια σε μία πολύχρονη δικαστική και δαπανηρή διαμάχη. Συνεπώς, πόσο αξιόπιστο και αποτελεσματικό θα μπορούσε να θεωρηθεί το λόμπι ενός οργανισμού με δικαστικές προσφυγές, όπως εν προκειμένω του Ελληνικού Κογκρέσου του Κεμπέκ;

'Οταν η εξουσία φθείρει και διαφθείρει...

Σήμερα, φίλοι αναγνώστες, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα άρθρο του καταξιωμένου κοινωνιολόγου Δ. Δένη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα και αφορά την εξουσία. Η εξουσία, γράφει ο κ. Δένης, είναι μεθυστική, πολλές φορές και αφροδισιακή. Δίνει την αίσθηση της παντοδυναμίας σε αυτούς που την ασκούν. Δίνει όμως και την δυνατότητα να δείξουν τον πραγματικό τους χαρακτήρα, όσοι είναι πραγματικά αδύναμοι, αλλά και όσοι στερούνται των βασικών γονιδιακών ή επίκτητων «υποδομών» συγκρότησης και διαχείρισης μεγαλύτερων από όσες τους αναλογούν, ευθυνών. Όταν λοιπόν τους πιάσεις με την γίδα στην πλάτη και τους βγάλεις δημόσια στον τάκο (επισημαίνεις τα λάθη τους), τότε φουντώνει το εγώ τους, θυμώνουν και επιχειρούν να σε υποβαθμίσουν, είτε ατομικά είτε οργανωμένα είτε συντεχνιακά. Τι μπορεί να ισχυριστούν; Τα πάντα! -Ότι παρά το ότι τους ήσουν καλός και χρήσιμος όταν βρίσκονταν στην αντιπολίτευση, τώρα εσύ «τα έχεις βρει» με τη νέα αντιπολίτευση. -Ότι συναλλάσσεσαι (όχι, δεν έχουμε όλοι τα ίδια μούτρα). -Ότι… τρελάθηκες και αν αυτό δεν πιάσει, ότι είσαι χαμηλού ειδικού βάρους να τους κρίνεις, ΑΥΤΟΥΣ, τους «Θεούς της γνώσης, της επιστημονικής επάρκειας, της ηθικής». -Ότι είσαι κατώτερος! Ναι είμαι περήφανος να είμαι ένα σκαλί πιο κάτω από άτομα της επόμενης γενιάς. Άλλωστε αυτό δεν είναι η εξέλιξη; Οι ασκούντες την εξουσία, όταν γίνει η στραβή, έχουν πάντα δύο δρόμους να διαλέξουν. Ή να παραδεχτούν τα λάθη τους και να προσπαθήσουν να μην τα επαναλάβουν, ή να τυφλωθούν από εγωισμό ή απληστία και να κάνουν ακόμη μεγαλύτερα. Τέλος, άλλοι καβαλάνε το καλάμι μετά από χρόνια, ενώ οι αδύναμοι μέσα σε μερικούς μήνες! «Όλοι αγωνιζόμαστε για το κοινό καλό», θα σου πουν. Ποιο κοινό καλό; Του συνόλου των πολιτών, ή μιας κλειστής ομάδας που βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης και είπαν να επωφεληθούν; Και θα κλείσω με μερικά αποφθέγματα επωνύμων που αφορούν την εξουσία. «Δεν μπορεί να σταθεί η εξουσία, όταν στηρίζεται στην αδικία, στην επιορκία και στην προδοσία» Δημοσθένης «Η εμπάθεια αυτών που ανεβαίνουν στην εξουσία φέρνει την καταστροφή» Αριστοτέλης «Η εξουσία μοιάζει με τις ερωμένες, που προκαλούν την αγάπη, όμως καταστρέφουν τους εραστές τους» Ισοκράτης «Αυτός που βρίσκεται στην εξουσία, δεν μπορεί να κοιμηθεί ήσυχα μια ολόκληρη νύχτα» Όμηρος «Κανείς δεν έχει τόση φρόνηση ή καλοσύνη που ν’ αξίζει την εμπιστοσύνη για απεριόριστη εξουσία» Τσαρλς Κόλτον «Αν θες να δοκιμάσεις τον χαρακτήρα κάποιου, δώσ’ του εξουσία» Αβραάμ Λίνκολν «Η μεγαλύτερη εξουσία μπορεί να χαθεί με κακή διοίκηση» Τάκιτος «Κάθε έθνος, κάθε εποχή, κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος, πρέπει συχνά να καθορίζει τα όρια ανάμεσα στην ελευθερία και την εξουσία. Γιατί ελευθερία χωρίς εξουσία καταντάει χάος και εξουσία χωρίς το σεβασμό της ελευθερίας, τυραννία» Στέφαν Τσβάιχ «Ο χωρίς σκέψη σεβασμός προς την εξουσία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας» Άλμπερτ Αϊνστάιν Τα συμπεράσματα δικά σας…