Buy Nothing Day

Είναι γεγονός πως οι μισές σχεδόν ημέρες του χρόνου έχουν καθιερωθεί ως παγκόσμιες, κατά τις οποίες οι άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη θυμούνται και τιμούν ένα σημαντικό γεγονός ή ευαισθητοποιούνται για ζητήματα μείζονος σημασίας. Ωστόσο, η πληθώρα των παγκοσμίων ημερών, οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες στο ημερολογιακό έτος, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με την αξία ή έστω τη χρησιμότητά τους. Πολλοί κρίνουν την ύπαρξη των παγκοσμίων ημερών αναγκαία, εφόσον αυτές αφορούν σε σοβαρά ζητήματα και στοχεύουν στην ενημέρωση του κοινού αλλά και στην προστασία των δικαιωμάτων τους. Γεγονός πάντως είναι ότι παρά τις αρχικές επιδιώξεις του ΟΗΕ, η ύπαρξη αρκετών τέτοιων ημερών δεν σχετίζεται καθόλου με τα παραπάνω, αλλά οφείλεται στην εξυπηρέτηση άλλων επιδιώξεων, οι οποίες συμβάλλουν στην αποτυχία τους. Μία τέτοια ημέρα είναι και η Παγκόσμια Ημέρα Αγοραστικής Αποχής ή Buy Nothing Day, που γιορτάζεται την Παρασκευή μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών στη Βόρεια Αμερική και το τελευταίο Σάββατο του Νοεμβρίου στην Ευρώπη. Πρόκειται για μία ανεπίσημη, διεθνή πρόσκληση διαμαρτυρίας ενάντια στην κουλτούρα που επιβάλλει στο σύγχρονο άνθρωπο να ακολουθεί μία καταναλωτική μανία. Η πρωτότυπη αυτή γιορτή εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1992 στο Βανκούβερ του Καναδά, μετά από ιδέα του καλλιτέχνη Ted Dave και καθιερώθηκε από τους Adbusters του Kalle Lasn, ο οποίος παράτησε τη διαφημιστική εταιρία στην οποία δούλευε για να γίνει «κήρυκας» του αντικαταναλωτισμού. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στις προσπάθειες των Adbusters να διαδώσουν το μήνυμά τους, στάθηκαν εμπόδιο όλα σχεδόν τα τηλεοπτικά δίκτυα της Αμερικής που αρνήθηκαν να μεταδώσουν τις «αντι-διαφημιστικές» διαφημίσεις του περιοδικού. Μάλιστα, εκπρόσωπος του δικτύου CBS εξήγησε ότι «το διαφημιστικό είναι αντίθετο με την τρέχουσα οικονομική πολιτική των ΗΠΑ». Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως ο υπερκαταναλωτισμός είναι η «πηγή του κακού» πίσω από πολλά περιβαλλοντικά, οικονομικά και πολιτισμικά προβλήματα που μαστίζουν τον πλανήτη. Γι’ αυτόν τον λόγο, κοινωνικοί ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο, με πρωτοστάτη το ριζοσπαστικό περιοδικό Adbusters, καλούν τους απανταχού καταναλωτές να απέχουν για έστω μια μέρα από τις αγορές. Η «Buy Nothing Day» γιορτάζεται πλέον σε πάνω από 65 χώρες το τελευταίο Σάββατο του Νοεμβρίου όπου παρατηρείται έξαρση του καταναλωτισμού. Οι «εορτασμοί» περιλαμβάνουν μια σειρά από ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες με στόχο τα εμπορικά κέντρα και τους «μόνιμους» εκεί καταναλωτές. Οι οργανώσεις Αγοραστικής Αποχής ενθαρρύνουν την ημέρα αυτή οι καταναλωτές να μην ξοδέψουν και το παραμικρό δολάριο/ευρώ, αλλά να ανταλλάσσουν μεταξύ τους προϊόντα ή βρουν δωρεάν προϊόντα. Στόχος, δεν είναι το κοινό ν’ αλλάξει τις καταναλωτικές του συνήθειες, αλλά να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι ο αυτοσκοπός, όπως επίσης ότι δεν πρέπει να φτάσει στον υπερκαταναλωτισμό. Σύμφωνα πάντως με πρόσφατες σφυγμομετρήσεις οι καταναλωτές, λόγω της οικονομικής κρίσης, σκοπεύουν φέτος τις γιορτές να καταναλώσουν λιγότερα προϊόντα, γεγονός που δικαιώνει μερικώς τις επιδιώξεις των κοινωνικών ακτιβιστών. Προς το παρόν τουλάχιστον…