Total Pageviews

Tuesday, January 3, 2023

Η έννοια του χρόνου και ο άνθρωπος

«Πότε πέρασε η ώρα; Ούτε που το κατάλαβα…» Όλοι έχουμε αναρωτηθεί κάποια στιγμή στη ζωή μας μετά από μια αξέχαστη μέρα διασκεδάζοντας με αγαπημένα μας πρόσωπα. Μερικές φορές οι ώρες μοιάζουν σαν λεπτά, οι εβδομάδες σαν μέρες και τα χρόνια σαν μήνες. Ο χρόνος πάει κι έρχεται τόσο γρήγορα που δεν το καταλαβαίνουμε... Τι είναι όμως ο χρόνος; Χρόνος εννοείται η ακαθόριστη κίνηση της ύπαρξης και των γεγονότων στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, θεωρούμενη ως σύνολο. Όταν μιλάμε για την έννοια του χρόνου, από τη μια έχουμε τη μερική και ψεύτικη εντύπωση του τι είναι ο χρόνος, όπως την αντιλαμβάνονται οι ανθρώπινες αισθήσεις και από την άλλη την πραγματική έννοια του χρόνου που δεν γίνεται αντιληπτή από τις αισθήσεις παρά μόνο από τον ανθρώπινο νου. Ένα χαρακτηριστικό κομμάτι χρόνου είναι η ημέρα την οποία χωρίζουμε αυθαίρετα σε 24 ώρες, ενώ ως έτος καθορίζουμε τον χρόνο που απαιτείται προκειμένου η Γη να κάνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον ήλιο. Συνεπώς, ο καθορισμός της ημέρας και του έτους είναι μία αυθαίρετη μονάδα που εξυπηρετεί περιορισμένες περιοχές του σύμπαντος όπως είναι η Γη μας. Ο χρόνος, όπως τον αντιλαμβάνεται η σύγχρονη φυσική, δεν έχει σχέση με τα ρολόγια και τα ημερολόγια. Ο ανθρώπινος οργανισμός γερνάει με κάποιο ρυθμό τον οποίο συγκρίνουμε με το ρυθμό της περιστροφής της Γης γύρω από τον άξονά της, δηλαδή σε ημέρες και ώρες, ή με τον ρυθμό της περιφοράς της Γης γύρω από τον Ήλιο, δηλαδή σε χρόνια. Ο ανθρώπινος χρόνος των ρολογιών και των ημερολογίων μας όσο και να μεταβάλλεται απλώς μετράει και δεν επηρεάζει τη διάρκεια της ζωής μας. Ο χρόνος τον οποίο χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός να επεξεργαστεί τις πληροφορίες που συλλέγουν τα αισθητήρια όργανα και να τις αποδώσει στη συνείδηση ως αντικειμενική πραγματικότητα ίσως αποτελεί, κατά τη γνώμη των ειδικών, την πρώτη και στοιχειώδη μονάδα του ανθρωπίνως αντιληπτού και μετρούμενου χρόνου. Η διάρκεια αυτής της μονάδας χρόνου δεν είναι σταθερή αλλά μεταβάλλεται ανάλογα με την ψυχική και βιολογική κατάσταση του ανθρώπου. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται η αίσθηση του προσωπικού χρόνου. Έτσι πολλές φορές, σε περιόδους χαράς νιώθουμε τον χρόνο να κυλάει γρήγορα, αφού ο οργανισμός μας επεξεργάζεται ταχύτατα τις προσφερόμενες πληροφορίες. Αντιθέτως σε ψυχικές περιόδους δύσκολες ή αδιάφορες, ο χρόνος κυλάει αργά, αφού η επεξεργασία των εξωτερικών δεδομένων γίνεται σε πολύ αργούς ρυθμούς. Γεγονός είναι ότι ο χρόνος της ζωής μας πάντα φαινόταν ασφυκτικά περιορισμένος. Ο ελεύθερος χρόνος μας επί 24ωρου βάσεως είναι ουσιαστικά ελάχιστος, εάν λάβουμε υπόψη μας την οκτάωρη εργασία, τις ώρες ύπνου, τον χρόνο μετάβασης, φαγητού, ετοιμασίας, κλπ. Ο Ρώσος φιλόλογος Φιόντορ Νροστογιέφσκι έλεγε: «Ο χρόνος της ανθρώπινης ζωής είναι τόσο σύντομος, που όποιος τον σπαταλά τον κάνει ακόμα συντομότερο»…

No comments: